Grafia gascona (desplaçat aici)

Rappel du premier message :

ehh la section "facultat" n'ei pas ací
Quin ei la traduccion de "blavers" en gascon ?

fredoc a écrit:Lo "t" deu preterit qu'existeish tanben en gascon. E que s'escriu dens los parçans on lo prononcian.

Aquiu quauques exemples tirats de
"RÉPERTOIRE DES CONJUGAISONS OCCITANES DE GASCOGNE", editat per Per noste:

Preterit deu vèrbe CANTAR:
-conjugason simplificada: cantèi SG1; cantè SG3
-Bearn/Baish ador: cantèi SG1; cantè/cantà SG3
-Basadés e Bordèu e Lanas de Gasconha: cantèri SG1; cantèt SG3
-Armanhac: cantèi SG1; cantèc SG3
-Coseran: cantè(ri) SG1; cantèc SG3

Danis, l'accent tonic que's plaça tostemps sus la sillaba on i a l'accent. Que pòdes véder que si ne hicam pas lo "t", qu'escrivem un accent entà prononciar "è" e entà marcar l'accent tonic.

Que podem véder que la prononciacion ei inegau e quitament que lo "t" finau ei hòrt present dens la màger part deu domèni gasconofòne. Totun, la causida prepausada ei la deu bearnés. Ne hèi pas nat jutjament, mes que soi d'acòrd dab tu, Matieu C., que poderem escríver aqueth "t". Que's passa haut o baish la medisha causas taus vèrbes en IR e ER.

A jo ne'm pausa pas nat problèma de diser "cantè" en escrivent "cantèt", de diser "que'm passegi" e d'escríver "que me passegi"...
Concessions atau, que'n hèm tot dia en francés.

Confiermes donc que levar la -t dau preterit es completament illogic.

Lo provençau la ditz pas nimai mai vodriáu ben saupre per quntas rasons lo gascon si permete de l'escriure pas, emai s'es pas dicha.

Ne sèi pas s'ei illogic, mes que pensi que poderem acceptar de la hicar, segur. Ne coneishi pas las rasons. Las qui as citat mei capsus que'm semblan possiblas: la preséncia deus bearnistas/gasconistas. Mes ne sèi pas briga si ei vertat.

La grafia nosta, per estar de luenh mei bona que totas las autas mei locaus, que'i perfectibla. E mei que la grafia, qu'ei l'unitat de la lenga. Totas las lengas qui an obtiengut un estatut uei que son estadas unificadas per çò qui ei deu lexic e de la grafia.

Matieu C. a écrit:

Lo provençau la ditz pas nimai mai vodriáu ben saupre per quntas rasons lo gascon si permete de l'escriure pas, emai s'es pas dicha.

Era rason que deu estar qu'eth provençau ne prononcia pas mes aquera -t, e d'ua faiçon generau s'ei destacat deth lengadocian, que despuish ua epoca pro recenta (s. XVI ?). De l'escriver que permet donc de raperar aquera proximitat.
Per contra, enas conjugasons gasconas de tipe "cantà-cantè", era -t finau ne s'enteno pas james, probable : qu'aveva dilheu deja despareishut ara fin der'epoca latina [CANTA(VIT)] ; eras conjugasons de tipe "cantèc-cantèt" qu'an ua auda formacion, mes recenta.
Ajustar a "cantè" ua -t finau qui ne s'ei pas james prononciata, que sere hargar un monstre linguistic. E volossem apressar sus aqueste punt eth gascon deths autes dialectes, que calere generalizar l'emplec de tot eth preterit orientau... N'ei pas ganhat !

Atencion, un cambiament o meilèu ua adaptacion grafica ne vòu pas diser que cau cambiar de parlar. Qu'escrivem tots los mots francés "moins" o "plus" o "sans" dab ua "s" a la fin. Plan segur a nosautes, ne nos pausa pas nat trebuc. Mes d'aubuns ne la prononcian pas.

Matieu C. a écrit:Confiermes donc que levar la -t dau preterit es completament illogic.

Lo provençau la ditz pas nimai mai vodriáu ben saupre per quntas rasons lo gascon si permete de l'escriure pas, emai s'es pas dicha.

Per'mor qu'en gascon la -t finau que's pronóncia.

De mei, la fòrma mei anciana deu preterit, en Gasconha deu Sud, que sembla d'estar:

cantèi - cantàs - cantà - cantam - cantatz - cantàn


D'aquiu, que supausi que tota la conjugason estó arrehèita dab la vocala è de la prumèra persona: cantèi - cantès - cantè etc.

Escríver '"cantèt" que seré donc autant absurde com escríver "cantat" a la tresau persona.

Tà çò qu'ei de "cantèt" deus parlars girondins, qu'ei un aute problèma, aqueths parlars qu'an tot lo preterit deus autes dialèctes: cantèri - cantères - cantèt etc.

Que s'ageish de duas conjugasons completament diferentas.

Lo ton vesin a écrit:
Per'mor qu'en gascon la -t finau que's pronóncia.

Ah, tè?! E n'ès absoludament segur? Ei vertadèrament çò qui pensas? Ei completament impossible de non pas pronociar un "t finau"?

Escríver '"cantèt" que seré donc autant absurde com escríver "cantat" a la tresau persona.

Alavetz, torna escriver lo ton messatge en tirant totas las "r" e "n" finaus. E profita'n tà enlhevar tanben aqueth "i" dens lo grop "ish". E de temps en quan, que pòdes evitar de marcar la "s" deu mot "pas" (de la negacion) puish que ne's prononcia pas tostemps. D'aulhors, a còps, qu'ei cambiada en "h aspirada".

fredoc a écrit:

Lo ton vesin a écrit:
Per'mor qu'en gascon la -t finau que's pronóncia.

Ah, tè?! E n'ès absoludament segur? Ei vertadèrament çò qui pensas? Ei completament impossible de non pas pronociar un "t finau"?

Reformulacion: ua "t" finau precedida d'ua vocala que's pronóncia tostemps.

Dens "cantèt", la "t" finau qu'ei precedida d'ua vocala.

Alavetz, torna escriver lo ton messatge en tirant totas las "r" e "n" finaus.

Ès hart? Qu'èi parlat de la "t" finau, n'èi pas parlat d'autas consonantas.

Tà qu'a çò de la "n" finau, que't senhali que's pronóncia enqüèra, en Bearn e Bigòrra, dens hèra de parlars devath fòrma de nasalizacion -pan, /pã/ e par, /pa/.

E profita'n tà enlhevar tanben aqueth "i" dens lo grop "ish".

Ne vei pas çò qui lo grope "ish" a a véder dens un devís sus la "t" finau, ni sus las consonantas finaus en generau.

E de temps en quan, que pòdes evitar de marcar la "s" deu mot "pas" (de la negacion)n puish que ne's prononcia pas tostemps. D'aulhors, a còps, qu'ei cambiada en "h aspirada".

Ne compreni pas on vòs arribar. Que's poderé autanplan díser que la -a finau ne's pronóncia pas tostemps, non? Cf. prononciacion de "ua" en Shalòssa. Adès, que parlavas de la necessitat de har los dialèctes mei pròches a l'escriut, ara, que t'en•honsas dens la particularitat microdialectau.

Enfin, tot aquò n'empacha pas que "cantè" e "cantèt" e son fòrmas de duas conjugasons diferentas. Se vòs escríver "cantè" dab ua "t" a la fin, qu'as a estar coerent e a escríver "cantèi" cantèri, etc. Que soi segur que trobaràs un parlar on la -r- e pòt càder enter duas vocalas entà justifcar la toa causida.

Non, ne'm comprenes pas: n'ei pas per'mor ua letra ne's pronóncia pas que non la devem pas escríver.
Se doman las autoritats de la lenga me disen que devi escríver "cantèt" a SG3 au preterit, qu'ac harèi. E que pensarèi qu'ei ua bona decision tà l'unitat de la lenga. E ne m'empacharà pas de díser "cantè".

fredoc a écrit:Se doman las autoritats de la lenga me disen que devi escríver "cantèt" a SG3 au preterit, qu'ac harèi.

Demòra benleu a trobar quelas autoritats de la lenga !

fredoc a écrit:Non, ne'm comprenes pas: n'ei pas per'mor ua letra ne's pronóncia pas que non la devem pas escríver.
Se doman las autoritats de la lenga me disen que devi escríver "cantèt" a SG3 au preterit, qu'ac harèi. E que pensarèi qu'ei ua bona decision tà l'unitat de la lenga.

Solament, que seré illogic, deu punt de vista de la nòrma justament, d'escríver ua -t qui's deveré prononciar pertot en Gasconha, que poish donc acertenar que las "autoritats" ne preneràn pas jamei aquera decision.

Quan "pas" e's pronóncia pa, qu'ei per'mor que la -s finau qu'a despareishut, segon un procèssus qui aubiri, d'aulhors, en m'apeant sus las remarcas deu ton messatge precedent.

Dens "cantè", ne i a pas nada -t finau qui aja despareishut, aquò qu'ac as comprés, d'acòrd, mes qu'ei justament per aquera rason que las autoritats ne decidiràn pas jamei d'escríver "cantèt". Que seré ua incoeréncia dens l'economia generau de la nòrma. Se calè cambiar lo preterit, la sola causa logica per'mor de l'unitat de la lenga que seré tot simplament de préner lo preterit de Bordèu sancer.

E ne m'empacharà pas de díser "cantè".

Qu'ac dises... Qu'aprenoi lo gascon dab los subjontius en -i, un dia que decidii d'emplegar a l'escriut lo subjontiu generau, e ara que constati que a l'orau n'emplegui quasi pas mei lo subjontiu en -i. E que n'èi d'autes exemples atau: "aurèi" (abans que disí "averèi"), etc, etc. Que sèi que tà jo l'escriut qu'influéncia la prononciacion...

Enfin, la grafia rai Lo bèth temps que s'ei arrestat suu Bearn uei matin, qu'ei çò de mei important

Tà l'unitat de la lengua, poirem escríver cantèc, coma en occitan oficiau.

Matieu a écrit:

E ti parli pas manco de la normalisacien de l'aranés, qu'es, çò mi sembla, una catastròfa ambé sei pluraus a la catalana.

Puish a que parlas d'aquò .. Soi pas un especialista ni linguistic ni sociologic de l'aranés, mes se compreni en generau las personas de mei de 30 ans, per çò qui ei deus joens .. qu'ei en efèit ua catastròfa.
Que soi estat obligat de demandar a mantuns amics se parlavan vertaderament aranés/occitan. Los catalanismes son presents dens cada frasa, e se tots los joens d'Aran aprenen la lenga atau a l'escòla, dens 20 ans l'occitan serà pas mei parlat acerà.

voi pas har d'escandau mès m'estomaguè aquò !
a l'Aran serà pas mei parlat !!! benlèu serà de tribalhar a la setmana qui't hè pérder de vista la realitat de l'occitan demiei l'estat francés. que's de mau créder qu'escarniscas atau la situacion de la lenga a l'Aran quant vedem la d'aquí ! e jos lo quite beth cèu de Pau autantplan com alhors !
e puish, per çò qui es de catalanismes, pensi pas qu'ajam hòrt leissons de'us balhar dab la nòsta lenga francisada a tèca...
estossi jo aranés, pensi que m'averés arrautgat !

benlèu serà de tribalhar a la setmana qui't hè pérder de vista la realitat de l'occitan

N'èi pas jamèi tribalhat per La Setmana, las toas informacions deus RG son faussas.

que's de mau créder qu'escarniscas atau la situacion de la lenga a l'Aran quant vedem la d'aquí

Perqué lo prénes atau ? N'ei pas jamèi insultat los aranés, que disi que'm chepica entà l'aviéner de la lenga acerà après aver parlat dab mantuns joens. Qu'èi precisat d'alhors qu'aquera critica pertocava la populacion mei joena d'Aran.

On ei lo problèma ?? As amics en Aran ? Un ostau de vacanças ?