Grafia gascona (desplaçat aici)

Rappel du premier message :

ehh la section "facultat" n'ei pas ací
Quin ei la traduccion de "blavers" en gascon ?

Que s'escriu annada e puish qu'ei tot.
Se lo francés serén tant cagant, caleré cambiar un mot sus dus deu diccionari.

I a causas mei importantas diu vivant !

laBèstiadelasBartasalas a écrit:Mes Poey de aviá rason. Tot lo monde sap que fendre deven héner en gascon, emb reduccion de -nd- a -n-. E per -nn- quò's parièr. Donc logicament lus Gascons deurián escriure anada...

Ua remarca : qu'ei vertat qu'era reduccion de -nd- a -n- pertoca era quasi totalitat deth maine gascon, mes n'ei pas sistematica : eth latin demandare qu'a balhat "demandar" i pas "demanar", secundam a balhat "segonda" i pas "segona", etc.
Tanben, era prononciacion "an-nada", per estar minoritaria, qu'existeish en Gasconha.
Era grafia "annada" qu'a donc er avantatge d'estar englobanta, ath niveu panoccitan mes tanben gascon. Aço, Poey de n'ac voleva pas veder : que voleva sonque introdusir mes de diferencias entre eth gascon i eth reste deths dialectes occitans ta poder diser mes adaise qu'era ua luenga diferenta.
Que que'n sia, jo que seri deth medish avis que Matieu : qu'avem ua ortografia istorica ; n'ei pas perfeita mes que marcha plan. Perque voler a tot hort essajar de "melhorar-la" ? Nada luenga n'a ua ortografia perfeita i que deverem consacrar era nosta energia a causas mes urgentas.
I puish, si volem adaptar denguera mes era grafia ara prononciacion o a ua prononciacion saunejata, que'ns vam arretrobar a tornar inventar eras grafias deth segle XIX, aptas a notar hera plan un microdialecte mes quasi personaus a cada escrivan i complicant era intercompreneson.

Òc, vòli plan, mas dins aquèl cas deuriam tots escriure e parlar un sol occitan estandardizat, sens variantas gasconas, provençalas, lemosinas,... coma se fa dins las autras lengas.
A ieu, m'a totjorn plagut la riquesa dialectala generalament acceptada de l'occitan.

Òc, vòli plan, mas dins aquèl cas deuriam tots escriure e parlar un sol occitan estandardizat, sens variantas gasconas, provençalas, lemosinas,... coma se fa dins las autras lengas.
A ieu, m'a totjorn plagut la riquesa dialectala generalament acceptada de l'occitan.

Vas un pauc luench aquita. S'agisse ren mai que d'escriure un -N- de mai.
En provençau s'auvís un solet -N- e nos empacha pas de l'escriure coma tot lo monde.

Lèu faudrà aver un formacien de latinista confiermat per posquer sacher escriure l'occitan.
Coma aquela farlabicariá dau CLO que ti vòlon far escriure "realiZar" mai "realiSacion".

laBèstiadelasBartasalas a écrit:Òc, vòli plan, mas dins aquèl cas deuriam tots escriure e parlar un sol occitan estandardizat, sens variantas gasconas, provençalas, lemosinas,... coma se fa dins las autras lengas.

Vertat, en possant dinc ar extreme eth concepte dera grafia englobanta que poderem arribar, o quasi, a un occitan escriut estandardizat : peth gascon, que poderem escriver "femna" i prononciar "hemna", "ostal" i prononciar "ostau", "luna" i prononciar "lua", etc. Mes aquesta via, dilheu exagerata (facilitare pas l'aprentissatge dera luenga peras generacions naveras !) n'esto pas causita. Aquo dit, ens textes medievaus gascons, ua bona part deths treits dialectaus son atau desfaçats.

laBèstiadelasBartasalas a écrit: A ieu, m'a totjorn plagut la riquesa dialectala generalament acceptada de l'occitan.

N'ei pas quauqu'un qui emplega er article dera montanha qui't disera eth contrari

Matieu C. a écrit:Coma aquela farlabicariá dau CLO que ti vòlon far escriure "realiZar" mai "realiSacion".

Ne la coneishevi pas aquera !

Matieu C. a écrit:En provençau s'auvís un solet -N- e nos empacha pas de l'escriure coma tot lo monde.

Emai dins lo TDF trobes lo mòt a "annado". De còps que li a d'unei revindicaciens pòdon semblar legitimas tant l'escrich es luenh de l'orau... aquí totun siáu espantat tant serve de ren!
(Emb aquò au mieu si ditz "arnada", prepausi per simple interès personau, un pauc per expansionisme, e tanben per adurre un pauc de "fresc" a nòstra grafia, de lo notar e que s'espandisse a Occitània tota, ò au manco a Provença tota...qué)

Bojarron a écrit:

Matieu C. a écrit:En provençau s'auvís un solet -N- e nos empacha pas de l'escriure coma tot lo monde.

Emai dins lo TDF trobes lo mòt a "annado". De còps que li a d'unei revindicaciens pòdon semblar legitimas tant l'escrich es luenh de l'orau... aquí totun siáu espantat tant serve de ren!
(Emb aquò au mieu si ditz "arnada", prepausi per simple interès personau, un pauc per expansionisme, e tanben per adurre un pauc de "fresc" a nòstra grafia, de lo notar e que s'espandisse a Occitània tota, ò au manco a Provença tota...qué)

Atròvi que l'a una cèrta toleréncia tanben adejà dins lo biais qu'an adaptat la grafiá classica au gascon sensa que l'ague de besonh d'anar cercar de parpèlas d'agaças.
En provençau si prononcia "parlè" mai escrivem "parlèt". Perqué lei gascons escririán "parlè" e pas lei provençaus ?
Tanben la promiera persona dau vèrb "aver" si prononcia soventei fes "èi" coma en gascon. Aquí tanben s'escriu "ai" en provençau per de rasons d'unitat.
E mi sembla que siam la pròva viva que podem escriure "parlèt" e "ai" per dire "parlè" e "èi".

Mi pensi pasmens que l'a n'un qu'es pas mai aicí qu'auriá de ben segur d'explicas claras sus tot aquò, bessai una polida carta de la reparticien dau cromosòme 21 en Occitània

Matieu C. a écrit:
Coma aquela farlabicariá dau CLO que ti vòlon far escriure "realiZar" mai "realiSacion".

Trucat Ne la coneishevi pas aquera !

Spoiler:

Coma far de règlas que siervon de ren per complexificar la lenga (ò bessai per ajudar l'ensenhament dau latin e dau grèc, vai te'n saupre)...

Ja que'm harta drin aquesta discussion, que pensi qu'as rason Matieu C. quan dises que lo gascon poderé har concessions graficas com las qui citas. Shens uniformizar absoludament la grafia (ne'm sembla pas possible vists las diferéncias dialectaus), que podem escriver letras shens las prononciar, o autadament.
Que i a un exemple qu'm vien en cap: en lemosin, que hican sovent un apostròfa en plaça deu "a" qui comença un mot. Ex: soi 'nat en Espanha.
Que'n pensatz?

Après ieu me desrenga pas mai qu'aquò que se pòsca fotre un "èi" a la plaça d'un "ai" o çò que volètz. Nos empacha pas de nos legir, encara mens de nos parlar. Ieu en escriver foti de "èi" mai que mai (qu'èi apres atal), de còps de "ai" perqué fau pas atencion e me senti pas mens occitan pr'aquò. Fin finala a prononci totjorn de la mema manièra. E quand legissi un texte en provençal o lemosin, me pòdi pas empachar de prononciar amb mon accent quitament se i a de "soi 'nat en Espanha"...

guigui a écrit:Après ieu me desrenga pas mai qu'aquò que se pòsca fotre un "èi" a la plaça d'un "ai" o çò que volètz. Nos empacha pas de nos legir, encara mens de nos parlar. Ieu en escriver foti de "èi" mai que mai (qu'èi apres atal), de còps de "ai" perqué fau pas atencion e me senti pas mens occitan pr'aquò. Fin finala a prononci totjorn de la mema manièra. E quand legissi un texte en provençal o lemosin, me pòdi pas empachar de prononciar amb mon accent quitament se i a de "soi 'nat en Espanha"...

La questien es pas tan s'es malaisit de compréner a la lectura. Es puslèu de si demandar perdequé en gascon existan de concessiens qu'an pas d'autrei dialectes que prononcian pasmens tot bèu parier. Ai pres l'exemple dau provençau mai siáu segur que la prononciacien "èi" es espandida dins d'autrei dialectes occitans que soncament en gasconha en provença.

E ti parli pas manco de la normalisacien de l'aranés, qu'es, çò mi sembla, una catastròfa ambé sei pluraus a la catalana.


Fredoc >>>

Per la questien dau a- iniciau, siáu pas tròp competent dins aquel afar e pensi que ne l'a d'unei que saupràn respòndre mièlhs.

Pasmens, a rapòrt dau lemosin, mi pensavi justament que au còntra dau gascon es lo dialecte que fasiá lo mai de concessiens entre coma s'escriu en grafiá classica e coma si prononcia a-de-bòn.

Mai aquò's un avejaire personau en ren basat sus d'una analisi fonsa d'aqueu dialecte.

E ti parli pas manco de la normalisacien de l'aranés, qu'es, çò mi sembla, una catastròfa ambé sei pluraus a la catalana.

Puish a que parlas d'aquò .. Soi pas un especialista ni linguistic ni sociologic de l'aranés, mes se compreni en generau las personas de mei de 30 ans, per çò qui ei deus joens .. qu'ei en efèit ua catastròfa.
Que soi estat obligat de demandar a mantuns amics se parlavan vertaderament aranés/occitan. Los catalanismes son presents dens cada frasa, e se tots los joens d'Aran aprenen la lenga atau a l'escòla, dens 20 ans l'occitan serà pas mei parlat acerà.

Matieu C. a écrit:
Pasmens, a rapòrt dau lemosin, mi pensavi justament que au còntra dau gascon es lo dialecte que fasiá lo mai de concessiens entre coma s'escriu en grafiá classica e coma si prononcia a-de-bòn.

Eths tenents d'ua luenga gascona autonoma que citan tostemps eras Leys d'amor i era soa famosa referencia ath "lengatge estranh" ; mes per jo, eth dialecte mes exotic qu'ei totun eth lemosin. Que sere podut estar a bon dret eth malhon feble der'unitat occitana, i que pensi que n'ei pas un azard si, en er un deths son purmers posts, Poey de aperava guaireben eths Lemosins a har secession, preludi a un esclatament generau. Ath contra, aquestes qu'an tostemps proclamat eth lor estacament a Occitania, i eths esforç qui an heit en mestior de grafia que'n son ua prova.
Osca aths Lemosins !

Matieu C. a écrit:
Pasmens, a rapòrt dau lemosin, mi pensavi justament que au còntra dau gascon es lo dialecte que fasiá lo mai de concessiens entre coma s'escriu en grafiá classica e coma si prononcia a-de-bòn.

Aquò, quo es segur. Mas n'en sem pas mens occitans. Dempuei quora una lenga se deu escriure coma se prononcia ? I a ben que los francimands per zo creire ! Mas fau precisar tanben que la grafia classica es LA SOLA a unificar la lenga AU DINTRE dau Lemosin, n'en pòde prener per exemple totas las realisacions possiblas de "ch" : se pòt prononciar "ts", "ss", "ch", "tch"...mas s'escriurá totjorn "ch", e quo es pas domatge !

La question dau a iniciau es enquera un problema per io. Pense que quitament se zo dise majoritariament a l'orau, quò me geina pas de l'escriure, e per io quò demòra un problema de registre de lenga. S'escrive sus lo forum, vau dire "sei 'nat", s'escrive una poesia o una chausa pregonda, vau dire "sei anat". Mas fau ben veire que (quo es considerat coma una evolucion recenta, mas enfin...) que la a iniciala es vertadierament tombada. N'i a que van quitament escriure l'infinitiu "nar", sens a e sens apostròfa ! Io zo fau pas, per esser seguit daus autres dialectes, e per çò que de tota faiçon la grafia correspond pas a çò que disem, dons un afar de mai o de mens...

Arf a écrit:Eths tenents d'ua luenga gascona autonoma que citan tostemps eras Leys d'amor i era soa famosa referencia ath "lengatge estranh" ; mes per jo, eth dialecte mes exotic qu'ei totun eth lemosin. Que sere podut estar a bon dret eth malhon feble der'unitat occitana, i que pensi que n'ei pas un azard si, en er un deths son purmers posts, Poey de aperava guaireben eths Lemosins a har secession, preludi a un esclatament generau. Ath contra, aquestes qu'an tostemps proclamat eth lor estacament a Occitania, i eths esforç qui an heit en mestior de grafia que'n son ua prova.

Fau saber (anem, vau far cocoricò, quo es pas sovent que los lesmosins pessimistas per natura zo fan...) que lo lemosin es lo dialecte lo mai evoluat per rapòrt au latin. Coma lo frances es mai evoluat que l'occitan per rapòrt au latin... Atencion, quo es pas una question de superioritat, nonmas d'influença exterioras e subretot dins queu cas de geografia.
Pense pas que lo lemosin sia particularament malaisat, se fau botar dedins, trobar lo "declic" e apres quò vai tot sol.
Rapòrt a Poey de, ai pas viscut son messatge coma una incitacion au secessionisma lemosin, ai vist l'encontrari : apelava l'ensemble Aquitanò-Pireneenc a se desbarrassar de las "regions perifericas" : Lemosin, Auvernha, Provença...
Alara que, e aqui as rason, se n'i a que deurián gular contra l'unicitat occitana e la grafia normalisada, quò deuriá èsser los lemosins, pas los biarnes ! Mas bon, lo caractari de chascun, la proximitat emb los bascos, e lo trabalh fach per los occitans sus plaça n'a decidat autrament...

Arf a écrit:Osca aths Lemosins !

Merces, merces...

Es soncament quauqu'arren de "sentimentau", mas tà jo, lo Lemosin es un dialecte que me balha l'enveja de béver ua Cerva d'Òc, de véder lo Leberon e de m'en anar escondre dens lo maquis peiregordins ! Lo Gascon, com es lo mon dialecte, es mei quauqu'arren que'm hè paur, quauqu'arren d'oficiau que non parlarèi jamei com se cau, la lenga deus Lanés barrats e misteriós (Nat argument lenguistic ...). Los dus dialectes (e los autes, mes soi confrontat sonque ad'aquèths dus) son la representacion qu'ei de la cultura occitana : duas variantas d'ua medisha causa.

Danís a écrit:

Matieu C. a écrit:
Pasmens, a rapòrt dau lemosin, mi pensavi justament que au còntra dau gascon es lo dialecte que fasiá lo mai de concessiens entre coma s'escriu en grafiá classica e coma si prononcia a-de-bòn.

Aquò, quo es segur. Mas n'en sem pas mens occitans. Dempuei quora una lenga se deu escriure coma se prononcia ? I a ben que los francimands per zo creire ! Mas fau precisar tanben que la grafia classica es LA SOLA a unificar la lenga AU DINTRE dau Lemosin, n'en pòde prener per exemple totas las realisacions possiblas de "ch" : se pòt prononciar "ts", "ss", "ch", "tch"...mas s'escriurá totjorn "ch", e quo es pas domatge !

La question dau a iniciau es enquera un problema per io. Pense que quitament se zo dise majoritariament a l'orau, quò me geina pas de l'escriure, e per io quò demòra un problema de registre de lenga. S'escrive sus lo forum, vau dire "sei 'nat", s'escrive una poesia o una chausa pregonda, vau dire "sei anat". Mas fau ben veire que (quo es considerat coma una evolucion recenta, mas enfin...) que la a iniciala es vertadierament tombada. N'i a que van quitament escriure l'infinitiu "nar", sens a e sens apostròfa ! Io zo fau pas, per esser seguit daus autres dialectes, e per çò que de tota faiçon la grafia correspond pas a çò que disem, dons un afar de mai o de mens...

Una lenga s'escriurà jamai coma si prononcia, siam ben d'acòrdi. En de mai aquò vau pas dire grand causa, "s'escriure coma si prononcia". L'aviá un desbat sus la wiki francesa dins l'article occitan ambé de provençalistas que disián que la grafiá classica èra mai pròchi dau lengadocian orau e la grafiá mistralenca mai pròchi dau provençau orau.
Çò qu'es tant una conariá coma una manca grèva de practica de la lenga.
E lo tipe de dire que lei lengadocians prononciavan "fèsta" e que lei provençau disián elei "fèsto" çò qu'aviá ren de veire ( bessai que lei niçarts son de lengadocians fin finala ?) !

A rapòrt dau a- iniciau, s'ai ben comprés, s'agiriá ren mai que d'un nivèu de lenga. Coma escriure "un p'tit gars" en francés.
Après sabi pas se lo a- iniciau es tombat d'un biais generau ò s'existon de mòts en lemosin que pòdon començar per aquela vocala. Sariá risolent d'imaginar que lei diccionaris de lemosin serián lei solets dins totei lei lengas latinas de començar per la letra B !

Non, non, non, ai pas exactament dich, quò, vas tròp luenh, Matieu !
La tombada dau a s'explica tot simplament per un contacte entre las vocalas dau mot finau precedent e la debuta dau mot en "a". Mas quò foncciona pas tot lo temps.
E quo es pas per çò que diriam majoritariament "me sei 'bilhat" que degun sap qu'a l'infnitiu, quò fai "abilhar", pense que tot lo monde zo sap, quitament una bona part daus locutors naturaus (per çò que quò s'es conservat dins los cas ente i aviá pas mestièr d'enlevar lo "a"). Quò-qui quo es per los verbes. Per lo nom, quo deven un pauc mai complicat e quo es au cas per cas. Se trobem efectivament "'bilhar" a "Abilhar" dins lo diccionari, trobem per contra "Abelha" a "'Belha" (emb apostròfa o pas)...
E demòra enquera lo mots corts, disem tot parier "un ase", "l'atge" !

La question dau a iniciau es enquera un problema
per io. Pense que quitament se zo dise majoritariament a l'orau, quò me
geina pas de l'escriure, e per io quò demòra un problema de registre de
lenga.

A rapòrt dau a- iniciau, s'ai ben comprés, s'agiriá ren mai que d'un nivèu de lenga. Coma escriure "un p'tit gars" en francés.

Qu'es çò qui'm semblava aver comprés. Mes alavetz, ne pensatz pas que seré mai plan d'utilizar la grafia sancera deu mot (per ex "anar") entà ajudar los non lemosins a compréner miélher quan escrivetz? Au contra de l'orau, l'escriver que deu estar unit e non mudadis (ni mudader) tà perméter ua compreneson universau (qu'ei la mira de l'escrivut). Que pensi que a lenga orau pòt acceptar mei de diferéncias shens que la compreneson sia entravada.

E que pensi que vau tà tots los dialèctes occitans. Qu'èi pres l'exemple deu lemosin com averi podut parlar deus autes parlars (lo gascon ne'm pausa pas nat problèma:ironic:). Totun, que podetz har remarcas suu gascon qui harén avançar l'intercompreneson.

Fau ben saber que i a fòrça autors lemosins que bòten lo a iniciau, quitament se zo disen pas. Mas io tròbe que quò se compren quitament sens quò. A chascun de far un esfòrç !

D'acòrd, a cadun de har un esfòrç. Alavetz, que pensas d'un estrangèr qui n'a pas nada idèa de las diferéncias dialectaus, qui se'n trufa de mei, e qu vòu apréner la lenga. Quin s'ac va virar si au començar descobreish 10 faiçons d'escriver?

T'as pas 10 biais d'escriure. I a UNA grafia, qu'es la mesma per tu e per io. Un còp assimilada la grafia, um es normalament apta a comprener tots los dialectes, au mens a l'escrich. Me vas pas far creire que tu ses pas fotut de comprener quand escrive "'nar" en plaça de "anar" ! Quo es pas un problema mager !

Si, que pensi qu'ei un problèma màger. N'ei pas tà jo qui ac cau har, qu'ei taus aprenents, tà simplificar la lenga e l'aprentissatge.
Perqué te gahas la mosca, atau? N'èi pas hèit que pausar ua question qu'm sembla importanta. E qui d'autas lengas se son pausat tà's sauvar.

Non, mas me sei pas emportat ! Voliá nonmas dire que la simplificacion per un aprenent exterior es desjà en gròssa partida facha per l'espandiment d'una grafia normalisada. E per io, lo a, pas-a, lo vive coma un punt de detalh...
En fach, lo problema ven per io dau fach que se tu enlevas completament a l'escrich queu punt dau dialecte lemosin, lo monde chabarán per pus zo far, te passe lo refranh sus l'estandardisacion de l'occitan e tot aquò...
Sabe pas io, mas i a dau mejan de far subreviure a l'escrich quela fòrma, dins un dialòg per exemple, o dins un raconte plen de marcas d'oralitat. Io zo fau sus lo forum, per çò qu'escrive mai o mens coma parle (per pas far tròp complicat per los autres), mas se me damandas d'escriure un subject de redaccion un pauc ponchut, t'emplejarai pusleu "anar" que "'nar". Veiqui tot.

Plan, hèra plan

Mes ne soi pas tròp d'acòrd quan dises que se n'escrives pas mei ua causa, ne's harà pas mei a l'orau. Que prenerèi com exemple la lenga francesa. Que podem diser que la grafia non pausa pas mei nat problèma: qu'ei aquesida, que la mestrejam, que'ns comprenem. Totun, ne parlam pas com escrivem, e los accents regionaus que suberviven, e quitament los regionalismes, per ex: "ça me harte!", "il te me lui a foutu un patac"...
Que son expressions qui emplegui naturaument, hòrt sovent, mes sonque a personas qui sèi que compreneràn. Que m'adapti, inconscientament pro sovent, au public.
Alavetz, aci, en efèit, que'ns comprenem quasi tots. Mes que i a ua rason: qu'èm haut o baish tots gessits d'estudis en occitan, o au mensh qu'avem estudiat la lenga e/o lejut estudis. Qu'èm esberits sus aqueth subjècte. N'èm pas lo locutor basic qui emplega la lenga sonque tà comunicar sus subjèctes de necessitat purmèra, o sus tèmas familiars...

Ne sèi pas se la mea reflexion es clara. Aci ne'ns pausa pas tròp de problèmas, mes que vederam si avem un dia 1000 forumejaires qui n'an pas aqueras pensadas sus la lenga, mes qui la parlan shens forçadament saber çò qu'ei un adjectiu, ua "r" apicau e tots aqueths dequeròs.

Fredoc, i a de concession que podem far e las fasèm. Me sembla pas impossible d'entendre dau lemosin escrich, quitament seria per un nuvèu aprenaire.
Per contre i a un sèu que quò s'esluenha tròp de quò que parlam, e (a)quò es lo cas dau a de la debuta, parrièr que los vòstres h.
Dirai es escriurai pas jamai *achabar, quò existis pas, pas mai que "n'i a *fartèra".

Coneissèr la grafia de l'occitan supausa de coneissèr 'na gama de biais d'escriure, pas tròp espandida me sembla

Einucent a écrit:
Per contre i a un sèu que quò s'esluenha tròp de quò que parlam, e (a)quò es lo cas dau a de la debuta, parrièr que los vòstres h.
Dirai es escriurai pas jamai *achabar, quò existis pas, pas mai que "n'i a *fartèra".

Que pensi que n'as pas causit un bon exemple. Lo vòste " 'chabar " que vien d'acabar, e que pensi que podetz escríver la letra "a" shens la prononciar. Vedetz la letra "e" en francés qui los deu nòrd ne disen pas.
La letra "h" qu'ei diferenta puish qu'existeish tanben en gascon la letra "f", e que n'i a autant com de "h". Ne soi pas segur, mes ne'm sembla pas estar ua idèa pertinenta.
Ne prengatz pas aquò com ua ataca o mesprés o auta causa. Qu'ensagi de trobar solucions entà que l'occitan escrivut e sia mei coerent.

fredoc a écrit:

Einucent a écrit:
Per contre i a un sèu que quò s'esluenha tròp de quò que parlam, e (a)quò es lo cas dau a de la debuta, parrièr que los vòstres h.
Dirai es escriurai pas jamai *achabar, quò existis pas, pas mai que "n'i a *fartèra".

Que pensi que n'as pas causit un bon exemple. Lo vòste " 'chabar " que vien d'acabar, e que pensi que podetz escríver la letra "a" shens la prononciar. Vedetz la letra "e" en francés qui los deu nòrd ne disen pas.
La letra "h" qu'ei diferenta puish qu'existeish tanben en gascon la letra "f", e que n'i a autant com de "h". Ne soi pas segur, mes ne'm sembla pas estar ua idèa pertinenta.
Ne prengatz pas aquò com ua ataca o mesprés o auta causa. Qu'ensagi de trobar solucions entà que l'occitan escrivut e sia mei coerent.

Es complicat ton afar. D'autant mai que la letra a- en ataca de mòt si prononcia a-de-còps. Faudriá conóisser d'un biais precís lei mòts m'onte si ditz e aquelei que si ditz pas.
Ailadonc l'escritura ambé l'apostròfe basta pron a mon vejaire. Siam pas dins un contèxte socio-lingüistic que posque permetre lo mantenh d'aquelei particularitats.

E puei, lo lemosin es ja fòrça ben adaptat sensa que l'ague de besonh de lo trasformar completament.

A ieu mi pausa mai problèma leis exemples que diguèri çai-daut. Aquel "èi" a luega de "ai" e la desaparicion dau -t dau preterit a l'escrich en gascon mi semblan pas justificats.
Pas justificats perqué son en ren particulars a n'aqueu dialecte e que lei fau escriure en provençau maugrat que la prononciacion siegue la mesma qu'en gascon.
Perqué aquela diferéncia de tratament ?
Per afortir l'originalitat dau gascon ?
Per mostrar clarament qu'es un dialecte a despart ?
Mi pauvi la question, d'autant mai que Gasconha es una region (ambé Provença, segur) que li s'atròva lei anti-occitans lei mai acarnassits.
De còps mi demandi se lo mantenh d'aqueleis especifitats seriá pas per rassegurar aquela chorma de pinta-mòfi.("avisatz ben que mantenem una cèrta diferéncia ambé lei marrits lengadocians").

La desaparicion dau "t" au preterit, quò seriá-ti pas una question d'accent tonic ? Per çò qu'en sabe, l'accent tonic es plaçat diferentament se lo mot se chaba per una consonanta o una vocala. Ente es l'accent tonic en provençau, ente es en gascon ?

Lo "t" deu preterit qu'existeish tanben en gascon. E que s'escriu dens los parçans on lo prononcian.

Aquiu quauques exemples tirats de
"RÉPERTOIRE DES CONJUGAISONS OCCITANES DE GASCOGNE", editat per Per noste:

Preterit deu vèrbe CANTAR:
-conjugason simplificada: cantèi SG1; cantè SG3
-Bearn/Baish ador: cantèi SG1; cantè/cantà SG3
-Basadés e Bordèu e Lanas de Gasconha: cantèri SG1; cantèt SG3
-Armanhac: cantèi SG1; cantèc SG3
-Coseran: cantè(ri) SG1; cantèc SG3

Danis, l'accent tonic que's plaça tostemps sus la sillaba on i a l'accent. Que pòdes véder que si ne hicam pas lo "t", qu'escrivem un accent entà prononciar "è" e entà marcar l'accent tonic.

Que podem véder que la prononciacion ei inegau e quitament que lo "t" finau ei hòrt present dens la màger part deu domèni gasconofòne. Totun, la causida prepausada ei la deu bearnés. Ne hèi pas nat jutjament, mes que soi d'acòrd dab tu, Matieu C., que poderem escríver aqueth "t". Que's passa haut o baish la medisha causas taus vèrbes en IR e ER.

A jo ne'm pausa pas nat problèma de diser "cantè" en escrivent "cantèt", de diser "que'm passegi" e d'escríver "que me passegi"...
Concessions atau, que'n hèm tot dia en francés.

Mas escrives bien "que'm passegi", non ? Coma tots los gascons !

Òc, mes aci, qu'ensagi de non pas tròp elidir los pronoms personaus e de panoccitanizar la mea lenga.
E si la nòrma ditz un dia : "que cau escríver los pronoms sancers (que me passegi)", ne me pausa pas nat problèma. Qu'ac harèi mes ne pensi pas que cambie lo men parlar.