L´Occitan dins la vida vidanta

Rappel du premier message :

Cars Occitans,

foguèri a l´Estivada e un pauc de jorns de mai en Occitània. A l´Estivada, veguèri una cultura occitana mai ò mens viva. Mai dins la vida vidanta, subretot dins de certans endreches, se sembla mòrta la lenga Occitania. Dins lei carrièras, ai pas enlòc vist e ausitl´Occitan. L´imatge es fòrca frustrant. A la gara, se parla pas qu´en francés, leis botigas an solament d´estampèlas en francés, i a pas de libres occitans dins leis "librariás normalas", pas de mèssas occitanas dins leis glèisas...
Es pas de bòn sentir aquò per leis Occitans vertadièrs. Per segur, lo faut es per grand part a l´estat francés. Mai defòra l´endrech que l´estat francés a de leis se podriá au mendre utilisar d´estampèlas en occitan tambèn e aprene l´Occitan per mòstrar la bòna volontat envèrs leis Occitans vertadièrs. Espèri qu´aquò siga pas interdich en Franca d´uèi. Mai l´imatge es un briconèl melhor qu´aquelh en certans endreches en Alemanha. Au mendre, i a d´Occitanistas e una minoritat ambé l´Occitan coma lenga mairala que mòstran la volontat per sauvar la lenga.
En Irlanda, ca-que-la, l´imatge es mai coratjós. Pèr ailà, i a d´estampèlas en Irlandés, i a gaireben dins toteis leis botigas de libres en Irlandés e s´ausís de còps la lenga parlada entre de persònas sus leis carrièras, un fum d´activitats en Irlandés...
Leis Occitans leis mai credibles son per ieu aqueleis que parlan la lenga pèr d´afars de cada jorn lo mai sovent que possible, per exemple a persònas qui la parlan..
Aqueleis que montavan d´estampèlas pèr luchar pèr l´Occitan a l´Estivada mai parlavan alegrament en francés me semblan pauc credible. Aqueleis que o fasián e tambèn s´escambiavan en Occitan a l´estand, eleis son credibles per ieu!
Vistalhèri l´endrech de Gèrs après l´Estivada per passar un pauc de jorns pausadisos. Demandèri un pauc d´estatjants la situacion de l´Occitan. Me digùeron que l´Occitan foguèsse gaireben mòrt ailà, que se podriá comparar la situacion amb aquelh de leis lengas regionalas dins fòrca endreches a l´èst e l´oèst d´Alemanha. Una drolleta me diguèt que i a pas d´activitat deis joves pèr l´Occitan entorn de la pichòta vila de Nogaro. A l´Estivada me diguèron que i a bèn de joves que parlan plan l´Occitan dins lo despartament d´Avairon.
Amistats, Alex

Caldria melhor prenne lo catalan, lo basc o lo gaëlic, que son dins de situacions mai pròchas de l'occitan. Son de lengas minoritaras, sens estat (levat lo gaëlic, amai que la lenga mai parlada en Irlanda siegue l'inglès) e qu'an capitat de tornar ganhar de locutors.

Adieu leis amics,
i a quauqua ren que fau pas oblidar: es pas perqué la lenga s'ausis pas dins lei carrièras qu'es mòrta.

Promiera causa: es segurament pas dins lei carrièras de Tolosa o de Marselha que
fau cercar la lenga, mai au campestre, vers nosautres lei paisans, dins
lei villatges, a la cassa, dins lei champs... coma lo disia quauqu'un.
Segonda causa: es pas perqué la lenga s'ausis pas qu'es mòrta. Lo vesèm totei
lei jorns, quand parlèm la lenga an una persona d'aici, n'i a fòrça que
nos comprenon, meme se pòdon pas respòndre. La lenga es encara dins lei
memòrias, sufiria de pas grand causa per faire parlar aquèlei gents.

Mai es verai que se fau bolegar ara per faire sortir la lenga dei memòrias,
re-socializar la lenga. D'aqui l'idèia de faire de "talhèrs de
conversacions" dins lei cafès. Aviam parlat d'aquò dins un autre
subjecte dau forum. Benlèu l'an que vèn anam lançar aquò dins mon
canton, vos tendrai au corrent.

Florenç dau Palis a écrit: mai au campestre, vers nosautres lei paisans, dins
lei villatges, a la cassa, dins lei champs... coma lo disia quauqu'un.
Segonda causa: es pas perqué la lenga s'ausis pas qu'es mòrta. Lo vesèm totei
lei jorns, quand parlèm la lenga an una persona d'aici, n'i a fòrça que
nos comprenon, meme se pòdon pas respòndre. La lenga es encara dins lei
memòrias, sufiria de pas grand causa per faire parlar aquèlei gents.

On demori la mejana d'edat deus qui parlan la lenga ei de 80 ans, lavetz quan se van morir ... (bèthlèu)
E puish parlar dab un vielh n'ei pas com parlar dab un joen, qu'ei coma las danças, que son geniècas las nostas danças, mes quan ès mainat o adolescent ei pas tròp amusant de dançar sonque dab lo tresau atge ...

Sòfia se t'escoti, que plori e que'm vau péner ..

Òc que'm dens la mèrda mes que's cau bolegar ! La solucion serà politica ! (per jo ..)

Ont demòri ieu, la mejana d'edat de los que la parlan es de mai o mens 6-7 ans (e òc, son d'escolans)

Kokoyaya a écrit:Ont demòri ieu, la mejana d'edat de los que la parlan es de mai o mens 6-7 ans (e òc, son d'escolans)

aquel mot me fa mal a las aurelhas

Lo Guilhèm a écrit:

Kokoyaya a écrit:Ont demòri ieu, la mejana d'edat de los que la parlan es de mai o mens 6-7 ans (e òc, son d'escolans)

aquel mot me fa mal a las aurelhas

Era pas qu'una adaptacion de la frasa de Sòfia

ahh èi la maishanta tendéncia a hèr tot lo temps de castelhanisme, sinon dens lo diccionari deu "dialecte du Gers" disen atgé

shens l'accent diu vivant !

perdon perdon, pichona provocacion, mes qu'ei atau qu'ei escrit dens lo diccionari, adara me lo va caler arrevirar en grafia normalisada

L'atge mejan dels occitanofons es de 80 ans...
E Occitania n'es a l'edat mejana de son desvolopament !

L'atge mejan dels occitanofons es de 80 ans...

Cau pas desconar totun !

Matieu a écrit:

L'atge mejan dels occitanofons es de 80 ans...

Cau pas desconar totun !

Pas cap de desconada, lo poëta (qu'a sempre rason) o diguèt :

Per aparar nòstra lenga
De vièlhs de quatre-vints ans...
Pas degun que se sovenga
E nos rauban los enfants.

(Joan Bodon - La caça de la quimèra)

Adieu,

foguèri bèn a la campanha en Occitània. Mai me diguèron que degun parlèsse l´Occitan. Es benlèu un pauc quichat se diguèron que degun lo parlèsse. Benlèu que i a d´endreches amb una autra situacion...
Mai a Rodés dins la vila, un comptador d´un manja-lèu m´a dich:"Oh, parlas Occitan..." A l´Estivada rescontrèri un fum de Tolosans occitanofòns. Cresi que se bolèga mai a Tolosa qu´a la campanha. Lo certificat "Òc pèr leis Occitans" se tròba lo mai sovent a Tolosa. Es la meteissa causa en Irlanda. Levat leis Gaeltachtaí que son a la campanha, la vida gaelica se bolèga de màger part dins leis vilas de Dublin, Galway e Belfast. Au sud d´Irlanda (Cork), se bolèga pauc. Lo gaelic i es bèn pas que la lenga de cada jorn pèr una minoritat. Mai pasmens la lenga i es visibla de còps a quauquas botegas e se pòt crompar de libres en gaelic dins leis librariás normalas e de jornaus gaelics a la gara. Es un pauc normalisada.
En Occitània se podriá creire que l´Occitan siga una causa exotica dau passat benlèu per de velhadas que bolèga pas lo mond dins la vida vidanta e que lo francés i siga la lenga naturala. Ai vist pas cap d´estampadas ni a leis entrepresas oficialas ni a leis entrepresas privadas. Au mendre leis entrepresas privadas podrián montar d´estampadas biliguas coma mòstrar sa volontat envèrs leis Occitans.
Vos cau crear de clubs occitans e d´acampadas per que se pòsca parlar l´Occitan cada jorn dins lo tèmps libre a l´entorn d´una vila. En Irlanda, d´aquesta possibilitat, n´i a.
Bèn abans lo shoah, leis josieus que já demorèron en Israel an tornat viure lo hebrèu coma lenga mairala de la majoritat. Aguèron tambèn pas un estat abans 1948. Me sembla qu´un pòble siga mai motivat de crear un estat aprèp aver tornat bastir l´identitat vertadièra.
Amistats, Alex

AlexderFrannke a écrit:
foguèri bèn a la campanha en Occitània. Mai me diguèron que degun parlèsse l´Occitan. Es benlèu un pauc quichat se diguèron que degun lo parlèsse.

Quio, que pensi qu'an exagerat. Mes que depen tanben on as demandat. Eth nom "occitan" n'ei pas compres pertot. Eth monde que creden sovent qu'er occitan ei eth nom deth patues d'a costat. Avosses demandat qui parlava patues, dilheu qu'averes avut ua responsa diferenta. Per'mor ara campanha era luenga qu'ei denguera plan presenta, sonque e sias cadut en un vilatge crompat per ua troperata d'Angles
I puish, hera sovent, era luenga que demora esconuta : quan l'utilizan denguera, eth monde que la parlan dab era familha o eths amics hera proches, a tau punt qu'un observator exterior e la podere creder morta. Que m'ei arribat mes d'un cop de batalar dab un vielh qui sabeva era luenga, de tot segur, jo en occitan, eth en frances : ne'm gausava pas responer en occitan. Que's sentiva genat, dilheu de parlar a quauqu'un qui ne coneisheva pas, a un joen.
N'empacha pas qu'era situacion der occitan sia maishanta, de segur.

AlexderFrannke a écrit:
[...] A l´Estivada rescontrèri un fum de Tolosans occitanofòns. Cresi que se bolèga mai a Tolosa qu´a la campanha.

Era majoritat deths occitanofones que's troba ena campanha, mes era majoritat deths Occitans "conscientizats" qu'ei enas vilas. Que deu estar ligat magement a rasons sociologicas.

AlexderFrannke a écrit:
Vos cau crear de clubs occitans e d´acampadas per que se pòsca parlar l´Occitan cada jorn dins lo tèmps libre a l´entorn d´una vila. En Irlanda, d´aquesta possibilitat, n´i a.

Que son iniciativas interessantas, qui cau sostiener mes qui, totas solas, ne sauvaran pas era luenga. Que cau ua solucion globau, qui ne pot estar qu'eth resultat d'un raport de força politic. I en aqueth maine, que i a tribalh denguera !

AlexderFrannke a écrit:
[...] Me sembla qu´un pòble siga mai motivat de crear un estat aprèp aver tornat bastir l´identitat vertadièra.

Oc mes er'identitat occitana, qui repausa magement sus era luenga, qu'esto hera intelligentament desfaçata per França ath niveu individuau. Eths Occitans en tant que poble n'eston pas james persecutats, ath contra per exemple deths judius o deths Irlandes. Eth tribalh de conscientizacion qu'ei donc hera dificile.

Adiu Alex,
Ton vejaire d'estrangièr que parla e qu'aima la nòstra lenga, aquò val son pès d'aur !
As rason per la màger part de çò que dises. Mas l'occitan es un pauc coma un iceberg : n'as pas vist la part negada.
Per exemple, quand foguèri dins Olt veire la familha en julhet d'ongam, ensagèri un còp de mai de faire parlar ma tanta, la sòrre granda de mon paire. Li pausèri una question (en francès) : "rapela-me, coma se dis en patès lo gromand, sabes, lo pètge que brota al pe d'una planta e que cal arancar per fins que la planta contunha de creissar". La conoissia la responsa, perque es un mòt que disia quant eri pichòt. Mas aici, me faguèt un blocatge : "sabi pas...". E una autra tanta mai jove qu'era aici me diguèt : "fas d'occitan tornamai ?". E ma tanta bèla s'enchifrèt : "mas, l'occitan aquò's pas de patès ! Quand ausissi d'occitan a la tele, m'enerva !"
Aquò o disem la vergonha, e te pòdi dire qu'aquela vergonha passa pas. Vaqui perque ai après la meuna lenga al licèu, e non pas dins la familha.
L'occitan es a tocar... Mas fòrça luenh a l'encòp. Aquò balha la rabia.

O sabi plan d´Alemanha. Pèr ieu, avèm de lengas vertadièras. Mas se ditz tostemps "Platt" qu´es per dire "Patois" en francés e gaireben jamai un nom de la lenga. Solament au nòrd d´Alemanha leis parlaires dau saxòn bas se comprenon coma una region granda de la lenga. Leis problemas qu´avèm en Alemanha son comparables amb aqueleis d´Occitan!
Ieu parlèri simplement en Occitan pèr veire se soi comprés. Entre leis parlaires conscienciats parlaràn pas "Patés" et entre leis autres parlaràn pas l´Occitan aprèp una demanda.
Amistats, Alex

As ausat çò que n'autres ausem pas tròp : parlar occitan a tot lo monde, per veire se comprenen o pas. Avem un pauc tots la vergonha sus aquò.

Collèga Alex, ben segur que se arribes vèrs un vielh e que i demandes se parla "Occitan" te dira que non!! En cò mieu s'arribes en demandant se parlon "Provençau" te diran "Lo vertadier Provençau non, mai lo patois un pauc". Se i dises "Voletz parlar patois amé ieu" te diran "Mais, le patois on le parle plus guère, on le comprend bien mais on le parle pas trop..."
Se veson que sias pas d'aici ( e sembla que lo cas per tu), meme se parles ben, vodran pas parlar amé tu... subre tot que ton parlar sara jamai bèn lo meme que lo sieu...

Amé mei collègas avèm fach una cançon "Fau balhar de sòus", (en escota sus la pagina: http://profile.myspace.com/handmadeinoccitany) e l'avèm cantada au marcat. E bèn lei gents d'aici ai jamai capitat que cantaviam en patois, es pas possible de s'imaginar que de jovents amé dreadlocks e tot posquesson cantar en patois... comprenes?

L'autre jorn siau anat a l'aniversari d'una cosina, en arribent ai dich "òu! ieu parle plus que lo patois" e i a un cosin, qu'a 45 ans que m'a respondut, e avem començat en patois, e lei gents nos escotavon, puèi son fraire qu'a 50 ans es arribat e a parlat amé nosautrei, puèi mon oncle que n'a 60, se i avia agut mon pepèi auria parlat tamben, puèi avem manjat, avèm begut, e d'autrei tamben an commençat de mandar d'expression en patois, e se vesia qu'aquò i fasia de ben...
Tot aquò per dire qu'aquelei discutidas a l'entorn dei locutors naturaus me fan un pauc cagar. Fau ben comprene una causa: FAU I ANAR d'AISE!! Fau parlar la lenga, e que siegue naturau, e lei gents, naturalament, drè que se senton en confiéncia se meton a parlar. Fau que lei gents te conneisson, fau que sachon que sias un amic, que sias dins la comunautat, que sias un cosin... e aqui lei causas marchon. Mai fau par faire paur ai gents en i demandant se parlon Occitan! aquò segur que marcha pas! Siam totei estat mai ò mens traumatisats per de segles de colonisacion, es pas amé una question "parlatz occitan" que le situacion se pòu cambiar.
Aquèlei que vòlon passar a l'ostau per anar parlar amé lei vielhs son lei benvenguts!

Lo poton, e parlatz la lenga!

Exactament!!!!
Qu'auri un hèish (un molon) de hèitas a contar com la de Florenç. Dens lo men vilatge, desempuish qui parli occitan (6 ans), que'm hiqui a parlar occitan dab lo monde. Dab los vielhs, segur, dab los pas tant vielhs tanben. E dab los joens a còps, quauquas expressions. E se'm demandan " parlas patés?", que'us responi que òc, que parli bearnés...Ne hèi pas jamei la correccion en diser: non que parli occitan, ne cau pas diser patés, aquò qu'ei pejoratiu...Lo monde que son pro tristes d'aver abandonat la lenga, ne'us cau pas har enténer los nostes arcasts o lo noste "saber" intelectuau universitari...Que se'n foten e que'us hè dòu. Après qu'ei fenit.

Que n'i a un qui'm ditz tostemps frasas en occitan e que'm demanda quin disi jo en occitan. Que'u disi alavetz la medisha frasa. E que contunham de parlar occitan/patés.

Duas setmanas a, dab un par d'amics, en tornant de las hèsta deu Mont de Marsan, que s'estanquèm en un estanquet tà préner un cafè. E l'ua de nosautes que demanda en òc on son los comuns, tà ensajar, tà véder se comprenèvan. Lo tipe deu cafè, 50 ans, que nos respono de tira en occitan e que parlèm dab eth pendent 30 minutas en occitan. Qu'èra content, nosautes tanben. E n'avem pas briga parlat de la lenga, de militar o qué que sia.

Tà concludir: "Occitan, parla ta lenga!"

Florenç dau Palis a écrit:Tot aquò per dire qu'aquelei discutidas a l'entorn dei locutors naturaus me fan un pauc cagar. Fau ben comprene una causa: FAU I ANAR d'AISE!! Fau parlar la lenga, e que siegue naturau, e lei gents, naturalament, drè que se senton en confiéncia se meton a parlar. Fau que lei gents te conneisson, fau que sachon que sias un amic, que sias dins la comunautat, que sias un cosin... e aqui lei causas marchon.

fredoc a écrit:Exactament!!!!
Qu'auri un hèish (un molon) de hèitas a contar com la de Florenç. Dens lo men vilatge, desempuish qui parli occitan (6 ans), que'm hiqui a parlar occitan dab lo monde. Dab los vielhs, segur, dab los pas tant vielhs tanben. E dab los joens a còps, quauquas expressions. E se'm demandan " parlas patés?", que'us responi que òc, que parli bearnés...

Bon, e ben solide que pòdes pas capitar de far parlar los vielhs se sias vergonhos tu tamben.
Aquò dich, las causas son desparrièras segon lo rodòl e la familha. Mas cerqui pas d'escampas...
Ne parlarai a mon psi lo còp que ven.

Que n'i a un qui'm ditz tostemps frasas en
occitan e que'm demanda quin disi jo en occitan. Que'u disi alavetz la
medisha frasa. E que contunham de parlar occitan/patés.

Hehe ! Genièc

Soi completament d'accòrd dab çò qu'avetz dit.

Matieu a écrit:

Que n'i a un qui'm ditz tostemps frasas en
occitan e que'm demanda quin disi jo en occitan. Que'u disi alavetz la
medisha frasa. E que contunham de parlar occitan/patés.

Hehe ! Genièc

Soi completament d'accòrd dab çò qu'avetz dit.

Ieu temben. Manca pus que d'avedre de vielhs occitans a posita.