1) Rendut-compte dau Dimenge 27 d'abrieu de 2008 a BESIERS (34)
FORUM "ANEM! ÒC! - ENDAVANT “
Rendut-còmpte establit per AM. Poggio amb l'ajuda de Felipe Martel / JM Courbet.
Entre 150 e 200 personas passèron dins la jornada... ambé de moments de frequentacion mai densa que d'autrei...
• Dubertura de la jornada :
Lei presidents de cada composanta de la Coordinacion presentan
la problematica de la jornada : David Grosclaude (Institut d'Estudis
Occitans), Jacques Mouttet (Felibrige), Felipe Martel (Federacion dels
Ensenhaires de Lenga e Cultura d'Òc), Joan-Lois Blenet (Calandreta),
Martina Hourquet-Gracia (Òc-Bi), Maria Boivert
(Conselh de la Joventut d'Òc).
Maria Boivert : Besièrs de 2007 donèt un envanc novèu mai lo pretzfach
es enòrme e avèm la responsabilitat de lo perseguir. Aquò vòu dire que
se fau batre sus totei lei domenis de la vida culturala. Perque la
lenga pòu pas viure sens dròlles escolarisats dins la lenga, perque
l'ensenhament pòu pas èsser eficaç sens preséncia de la lenga per
carrièra, perque la creacion occitana se pòu pas desvolopar sens medias
e subretot sens una television occitana, perque fin finala tot es a
faire, nos fau tre ara donar totei lei mejans de metre en plaça un plan
de desvolopament globau.
Felipe Martel : Necessitat per lei sòcis deis associacions ligadas a
Anem Oc de se pas acontentar de venir a la manifestacion, mai de menar
un trabalh de contワnia per l'apreparar e desvolopar la conscientizacion
en societat. E de saber parlar a la societat dins son ensems, per
defugir l'embarrament dins lei problèmas de botiga, e un fonccionament
occitanisto-occitan que s'adreiça qu'ai convençuts.
Jaque Mouttet : Avèm de gròs problèmas davant nautrei, l'estat se
desengatja de tot pauc a cha pauc : ensenhament, medià, ajudas publicas
divèrsas ; mai avèm d'espèr que siam units maugrat nòstrei diferéncias,
d'autant mai que I a tanben un recampament de totei lei lengas
regionalas de França per de revendicacions comunas.
David Grosclaude : Siam units, es una bòna causa. Avèm lo pensament de
la transmission de la lenga. I a urgéncia, fau una politica linguistica
volontarista, devèm faire pression dins tota la societat. Fau saupre
parlar au monde : elegits, medias, gènts que son a nòstre entorn.
J-Louis Blenet : Necessitat de transmission de la lenga emai de la
cultura. Fau començar per faire aplicar lei lèis qu'existan. Après
parlarem de lèi novèla. Fau chifrar sus d'estrategias concretas.
1 - Lo movement vist de l'exterior :
Expausat dei ponchs de vista demandats a de monde pron assabentats de
l'anar de l'occitanisme mai pas directament engatjats per aver un agach
un pauc mai distanciat e critic qu'aqueu que podèm aver nautrei...
S'èra demandat lo ponch d'una antropològa de Bordèu (Coleta Millet),
d'un jornalista allemand (Kay Wagner) e d'un universitari occitan
qu'ensenha en Australia (que li devèm lo jà ancian De l'Utopie au
pragmatisme, sus lo moviment occitan despuèi leis annadas setanta).
Leis autors son absents totei tres e lei tres textes son resumits :
Causas positivas : engatjament dau movement associatiu, capacitat de
produccions de qualitat... saut qualitatiu e quantitatiu ambé la
manifestacion de Besièrs...
Criticas : la tendéncia de l'occitanisme au còp a la dispersion e a
l'embarrament, e d'autra part la dificultat a gerir la dialectica
unitat/diversitat sus un ensems tant vaste coma l'espaci occitan.
2 - Debat : Una manif : Onte? Quand ? Coma ?
Jamai perdre de vista l'objectiu promier qu'es de recampar encara mai de monde qu'a
Besièrs (que se podèm pas permetre d'èstre mens, es nòstra credibilitat
que se jòga) per faire creisser de lònga la pression tant sus l'Estat
coma sus leis elegits ... (ambé tanben una mediatizacion mai
alargada)... per lei faire bolegar e obtenir una vertadiera mesa en
plaça d'una politica linguistica positiva.
L'espandi occitan es grandaràs e nos fau arribar an una mena d'equitat
de desplaçaments per leis occitans deis extremes geografics.
La còla locala se dèu d'èstre solida, que fau pas oblidar lo pes grandaràs de l'organizacion.
La coordinacion se poirà pas ocupar dau «vilatge occitan» nimai de la
fèsta dau vespre... que deuràn èstre pres en carga integralament per
d'autrei gropes o associacions volontàrias.
•MANIF de 2009 :
Quand : a l'automna, octòbre de 2009 en principi, periòde que
sembla propici per pausar un còp de mai la question de l'estatut e de
la plaça de la lenga occitana, a quauquei mes deis eleccions regionalas.
Onte : d'unei se pensan que la fau faire a la periferia occitana mai
pas en Lengadòc un còp de mai... vilas son prepausadas : Marselha,
Tolosa, Avinhon, Nimes, Guéret... per que siegue pas totjorn la mema
region que n'aprofieche... an totei d'arguments (de còps
contradictòris) tant valables leis uns coma leis autrei...
D'autrei pensan a Paris, amb leis autrei lengas de França : mai li es
estat respondut que sei representants n'avián refusat l'idèia.
Leis arguments de totei siguèron entenduts e la decision finala serà
presa per la Coordinacion, a l'acamp que ven : es a dire lo 4 de junh.
3 - Rapòrt dei gropes de reflexion :
Après una intervencion d'Ines Cavalcanti per presentar lo
projecte de nòstreis amics "italians" sus una marcha per l'integracion
de l'occitan au patrimoni mondiau, avèm agut lei renduts-còmptes deis
talhiers.
• 1 ) Medias :
Per lei medias, demanda d'un servici public de television (e de
radio) regionala occitana distinct de F3, que sabèm pron l'interés que
manifesta per lei lengas "regionalas" ; çò que vòu pas dire de
renonciar a faire pression sus F3, d'abòrd
qu'es çò qu'exista uei
Estacion dins cada region (possibilitat d'escambiar de programas).
Un finançament public es pas impensable. La redevença se podriá
partejar, anar ai regions a proporcion de la populacion; se fa dins
d'autrei paメs. Interès economic (creacion d'emplecs), envanc per la
creacion artistica.
Una accion simbolica de trobar per materializar aquesta question de la
redevença : per exemple, grèva de la redevença que seriá versada sus
d'un compte blocat.
Necessitat d'ajudar tanben leis autrei media : premsa escricha, radiò privadas, sites internet...
Necessitat per «Anem òc» de metre en plaça una comunicacion mai joina au nivèu
deis imatges e dau biais de lei faire virar...
• 2 ) Creacion :
Solament doas personas per lo talhier que faguèt chic.
Mai sabèm totei que la necessitat de sosténer la creacion en lenga occitana pòu èstre qu'una dei prioritats...
• 3 ) Vida publica :
Urgéncia de rendre la lenga visibla per carriera, dins totei lei luecs publics.
L'essenciau dei revendicacions vira a l'entorn de la question de la toponimia ambé la signaletica bilingüa...
La question d'una oficializacion de l'usatge de la lenga dins l'us
administratiu es mai delicata, dins lo contexte tradicionau francés. Se
fau assabentar dei reglaments oficiaus per lei possibilitats d'emplec
de la lenga e leis utilizar au maximum per endralhar una pratica
publica de l'òc, dins lei comunas, lei despartaments... Pensar tanben
ai messatges sonòres... Pensar ais accions pròchi l'escòla : activitats
periescolàrias, grèpias...
Faire una «labelizacion« dei comunas que pratican mesuras concretas per l'emplec
de l'occitan.
• 4 ) Ensenhament
(veire 2) çai-jos)
Calandreta e FELCO an una analisi diferenta de la Lei Fillon.
Per J.L Blenet, la lei Fillon permete ai regions de definir lei
modalitats de l'ensenhament dei lengas regionalas, mai refusan de s'i
engatjar. L'urgéncia absoluda es donc de faire pression sus elei per
qu'amagèstren de convencions lei mai ambiciosas possiblas per de dire
de metre l'Estat davant sei responsabilitats.
La FELCO pensa que l'article brèu introduch dins una lei que parla
d'aure a per tòca essenciala e non avoada d'apreparar un desengatjament
totau de l'Estat, qu'ansin remandariá ai regions la responsabilitat non
pas tant dei "modalitats de l'ensenhament" que de son finançament. Pòt
èstre una trapèla, que pensan pas que lei regions siegan lèstas d'i
tombar dedins.
Cò qu'empacha pas, la FELCO e lei CREOs, de revendicar per que lei
convencions se sinhèsson au mai lèu, per çò qu'es lo solet biais per
l'ensenhament public, a terme, d'estre dins la legalitat, ni per lo
pauc de ben que pòdon pensar de la legalitat vista per lo sénher Fillon.
Ponch positiu : au finau es estada lançada l'idèia d'un acamp de
reflexion entre lei doas associacions que trabalhan dins lo domèni de
l'ensenhament per apregondir la discussion.
• 5 ) Accions concretas, accions simbolicas fins a 2009 :
Per l'accion, e la popularizacion de la revendicacion, çò qu'es
estat entrevist es mai que mai d'iniciativas mai o mens simbolicas e
espetaculàrias :
Alestir un calendier d'accions qu'anaràn crescendò fins au jorn de la manifestacion.
Metre en plaça d'accions dins totei lei regions per que totei
aprofiechèsson d'aquesta mobilizacion; accion simbolica a Paris; accion
importanta e coordonada dins l'esperit de la bicicletada Bordèu/Besièrs
de 2007; marcar l'anniversàri de la crosada (1209 / 2009); ocupacion de
luecs simbolics; interpelacion d'artistas internacionaus per que
sostengon la lenga occitana ; estrifar lei papiers d'identitat ; se
badalhonar la boca...
Trobar una accion fòrta, mediatica e simbolica per lo jorn de la manifestacion
Se fau despatolhar per que lo materiau d'informacion e de difusion
siegue a disposicion dau monde lo mai lèu possible e pron de temps
avans la manif...
Pensar de multiplicar e variar lei supòrts : afichas, cartas postalas, camisons, pegasolets, etc... creacion d'un logò...
• 6 ) Sintèsi
La prioritat dei prioritats es que lo monde, aquelei que l'i
èran e aquelei que l'i èran pas mai que militan localament foguèsson
ben convençuts de la necessitat d'una accion lònga d'espandiment dei
temas de nòstrei revendicacions en societat.
Fau metre en plaça, tre ara, lei Comitats locaus per començar la sensibilizacion e l'accion.
La fòrça de proposicion dau monde associatiu unit e l'investiment de
cadun an començat de faire bolegar lei causas . Es aquesta fòrça que
nos menarà sus lo camin de la reconeissença dei drechs que volèm per la
lenga occitana.
Anem òc sostendrà la Caminada organizada per la Chambra d'Òc, dau mes
d'avost au mes de novembre, per demandar que la lenga occitana siegue
marcada au Patrimòni mondiau de l'umanitat
===============================================================
2) Sintèsi de la comission ensenhament
Las revendicacions compartidas de la Crida Anem Òc que son tostemps a la basa de la reflexion.
Que demandam l’aufèrta a tots d’un accès a l’ensenhament de l’occitan a
l’escòla, dens lo segondari, e l’Universitat (dab un desvelopament, a
l’Universitat, d’un ensenhament dens las filièras autas que literàrias
o linguisticas).
Anem Òc que deu tribalhar de cap a l’Estat entà que sia precisada ua
plaça legau especifica entà las lengas de França (trobar la
denominacion mei apropriada, cf remarcas pendent lo debat), ua plaça a
despart de las lengas estranhèras au territòri.
Anem Òc que deu tribalhar a acompanhar las collectivitats territoriaus
a definir la plaça qui ei la lor dens la definicion de las modalitats
d’ensenhament de l’Òc.
Aquera plaça qui an de tiéner a costat de l’Estat, las Collectivitats,
que deu estar descrivuda d’ua mena la mei completa coma se pòt en
dehòra de la trapèla qui ei la d’un debat suu desengatjament o pas de
l’Estat sus las collectivitats territoriaus. Que cau doncas tribalhar
sus objectius clars e contenguts precís tad aquestas convencions.
Un questionament que serà tanben a miar lèu sus las grépias en òc.
Un dossièr en vias a non pas desobligar qu’ei lo de l’ensenhament aus
adultes. Que’s crean besonhs sus plan de fronts. Adultes plan formats
que hèn necèra que las institucions especializadas n’arriban pas
tostemps a hornir en nombre suficient.
A moment dat que va caler saber comunicar de cap a la populacion tota
(parents d’escolans e eleguits comprés) sus la definicion clara deus
enjòcs de la formacion a l’occitan e en occitan : enjòcs linguistics e
culturaus. Que nse cau arrespóner concretament a la question : quau ei
lo contengut d’un ensenhament e quaus ne son los beneficis ?
Que demandam l’inscripcion au programa nacionau de las escòlas, dens lo
quadre deu sòcle comun de coneishenças, l’estudi, en francés tà tots
los escolans, de la diversitat linguistica e culturau istorica de la
França.
Que caleré poder har un descriptiu de çò qui ei l’ensenhament de la
lenga d’òc au dia de uei entà informar los non-ensenhaires suu sicut