Accueil
Un libre qu'agèri l'escasença de legir e tornar legir. Sortiguèt en 1975 a cò de l'exellent ostal d'edicion "Vent Terral" (editor de l'Albigés). Lo libre siaguèt escrich per l'Ives Roqueta mas retrobaretz dedins tèxtes de Joan BODON, Andrieu PRADEL e Sèrgi MALLET. Las primièiras paginas parlan de la grèva dels carbonièrs ambe una mena de presentacion e de resumit de l'abans e del pendent de la grèva, jorn per jorn. Notarem que mantunes carbonièrs passèron nadal e lo cap d'an de 1961 al fons de la mina ... sense lor familha, solide. Demest los moments importants, pòdi pas que reténer atanben la cauma de la fam facha per 20 carbonièrs (i aviá justament lo paure Andrieu PRADEL) pendent mai de 15 jorns, duscas a la fin del moviment (qu'es de mal comprene justament cossí s'acabèt aquel moviment, sustot de la part de las organizacions sindicalas).
Lo tèxte segond es de l'Andrieu PRADEL e se ditz la Fam. Andrieu PRADEL èra carbonièr a la Sala, parlava la lenga nòstra e aprenguèt a l'escriure e a la legir mercés al Collègi d'Occitània de Tolosa (que fa totjorn corses d'occitan per correspondéncia). Es el que siaguèt a l'iniciativa d'aquela famosa pancarta "Viva la solidaritat, nos daissarem pas tòrcer". Los jornalistas d'aquel temps prenguèron fòtos. De notar qu'aquela pancarta èra escricha en grafia fonetica francesa "bibo la souladaritat, nous daissaren pas torssé" perque Andrieu PRADEL confèssa dins los sieus escriches que caliá "que lo monde comprenguèsson aisidament". Empacha pas que lo sieu tèxte es claufit d'esmoguda, de tot biais dins tot çò qu'ai legit fins ara, aquò's lo tèxte que ne me balhèt lo mai pel moment. Aquel tèxte siaguèt tornar editat en 2005 per l'associacion de la Sala "Mescladís" (ambe d'apondons d'un tèxte en francés de la femna d'Andrieu PRADEL escrich qualques annadas aprèp la mòrt del sieu òme e un autre de Joan BODON que se ditz "Soi tornat a la Sala"). De notar qu'es una edicion bilingüa e que lo tèxte d'Andrieu PRADEL es acompanhat d'un CD (la lectura es facha per Joan-Francés MARIÒT, de l'associacion "Mescaldís"), de bon trabalh aquí tanben. Andrieu PRADEL èra un escrivan-obrièr e meritariá d'èsser mai conegut e mai ensenhat a l'ora d'ara pels universitaris occitanistas (sustot quora se tracha tot còp de far legir als estudiants los escrivans que son pas que de professors collègas, me pensi mai que mai a una universitat de l'extrème èst lengadocian ...).
Lo tèxte tresen es del Sèrgi Mallet. S'apèla "la Revòlta dels colonizats del dedins" e pareguèt lo 11 de genièr de 1962 dins France Obsevateur (l'aujòl d'aquel "grand jornal d'extrèma esquèrra" le nouvel observateur). Òc-ben, aquela teoria nasquèt d'aquel temps a la Sala. Sèrgi Mallet qu'escriguèt apuèi en 1973 lo sieu manifèste "Per una Occitània liura e roja", sonque quauques temps abans de morir.
Lo tèxte quatren es tornar-mai de l'Ives Roqueta e se ditz "Lo començament de quicòm".
Apuèi retrobaretz tèxtes mai de l'Enric Molin ("Nos daissarem pas tòrcer"), un autre de l'Andrieu PRADEL ("Als Monsuròts que nos governan"), un autre d'un carbonièr de la Sala e que passèt quitament pendent la cauma dins lo Centre Premsa, "Paure Minur" de Josèp Garcia e si-ben-tant lo remirable "Los Carbonièrs de la Sala" de Joan Bodon, poèma botat e tornar pres apuèi per Mans de Breish e d'autres enquèra. Aqueles tèxtes siaguèron escriches pendent la cauma dels carbonièrs.
Per acabar, lo tèxte darrièr es una entre-vista facha lo 27 de julhet de 1974 per Ives Roqueta ambe mantunes ancians carbonièrs de la Sala. Aquò's lo tèxte integral que Roqueta volguèt pas brica modificar.
Fin finala, aquò's un libre que vos recomandi de legir. Cal saupre que l'occitan èra la lenga d'aqueles carbonièrs de la Sala (quitament pels poloneses o espanhòls arribats fasiá pas gaire a la Sala) e l'occitan siaguèt atanben la lenga de revendincacion pendent aquela cauma, i aviá un messatge fòrt de far passar alèra. Se pòt pensar atanben que l'occitanisme politic nasquèt a la Sala. Lo PNO (que se trachava enquèra d'aquel temps d'accions socialas) siaguèt present a la Sala e qu'en consequéncia e en reaccion, lo "dieu" Robèrt Lafont (president de l'IEO d'aquel temps) se sentiguèt cogit de far espelir lo COEA (Comitat Occitan d'Estudis e d'Accions) qu'assagèt justament de recobrar lo moviment a sa salça. Lo COEA èra lo latz politic de l'IEO d'aquel temps, emai siaguèt pas jamai tan politizat qu'aquò. Èra mai que mai per assajar d'apasimar lo PNO. Siaguèt atanben una campanha anti-PNO, e sustot anti Fontan. Dins lo libre "los carbonièrs de la Sala", Ives Roqueta (qu'èra d'aquel temps lo discípol de Lafont) confèssa justament que prenguèt part a aquela campanha e n'es tot vergonhós. Aquò's un libre atanben que tòrna sul vertadièr fracàs economic per la Sala, Aubinh, Cransac e Vivièrs. La drecha d'aquel temps (lo govèrn de De Gaulle) prepausèt mantunes plans de reconvertida (e l'esquèrra tanben apuèi) mas siaguèt a cada còp un fracàs vertadièr. E per avure passat Nadal a Cransac, vos pòdi assolidar que lo tristum e l'amarum son totjorn "vius" dins aquel bacin de la Sala. A Cransac e Aubinh, un ostal de dos es barrat ambe de panèls "ostal de vendre" a cada còp. La Descobèrta tampèt en 2001 e pas cap de plan de reconvertida capitèt de far reviscolar la Sala ... Pas enquèra, benlèu en 2008 ?
Lo tèxte segond es de l'Andrieu PRADEL e se ditz la Fam. Andrieu PRADEL èra carbonièr a la Sala, parlava la lenga nòstra e aprenguèt a l'escriure e a la legir mercés al Collègi d'Occitània de Tolosa (que fa totjorn corses d'occitan per correspondéncia). Es el que siaguèt a l'iniciativa d'aquela famosa pancarta "Viva la solidaritat, nos daissarem pas tòrcer". Los jornalistas d'aquel temps prenguèron fòtos. De notar qu'aquela pancarta èra escricha en grafia fonetica francesa "bibo la souladaritat, nous daissaren pas torssé" perque Andrieu PRADEL confèssa dins los sieus escriches que caliá "que lo monde comprenguèsson aisidament". Empacha pas que lo sieu tèxte es claufit d'esmoguda, de tot biais dins tot çò qu'ai legit fins ara, aquò's lo tèxte que ne me balhèt lo mai pel moment. Aquel tèxte siaguèt tornar editat en 2005 per l'associacion de la Sala "Mescladís" (ambe d'apondons d'un tèxte en francés de la femna d'Andrieu PRADEL escrich qualques annadas aprèp la mòrt del sieu òme e un autre de Joan BODON que se ditz "Soi tornat a la Sala"). De notar qu'es una edicion bilingüa e que lo tèxte d'Andrieu PRADEL es acompanhat d'un CD (la lectura es facha per Joan-Francés MARIÒT, de l'associacion "Mescaldís"), de bon trabalh aquí tanben. Andrieu PRADEL èra un escrivan-obrièr e meritariá d'èsser mai conegut e mai ensenhat a l'ora d'ara pels universitaris occitanistas (sustot quora se tracha tot còp de far legir als estudiants los escrivans que son pas que de professors collègas, me pensi mai que mai a una universitat de l'extrème èst lengadocian ...).
Lo tèxte tresen es del Sèrgi Mallet. S'apèla "la Revòlta dels colonizats del dedins" e pareguèt lo 11 de genièr de 1962 dins France Obsevateur (l'aujòl d'aquel "grand jornal d'extrèma esquèrra" le nouvel observateur). Òc-ben, aquela teoria nasquèt d'aquel temps a la Sala. Sèrgi Mallet qu'escriguèt apuèi en 1973 lo sieu manifèste "Per una Occitània liura e roja", sonque quauques temps abans de morir.
Lo tèxte quatren es tornar-mai de l'Ives Roqueta e se ditz "Lo començament de quicòm".
Apuèi retrobaretz tèxtes mai de l'Enric Molin ("Nos daissarem pas tòrcer"), un autre de l'Andrieu PRADEL ("Als Monsuròts que nos governan"), un autre d'un carbonièr de la Sala e que passèt quitament pendent la cauma dins lo Centre Premsa, "Paure Minur" de Josèp Garcia e si-ben-tant lo remirable "Los Carbonièrs de la Sala" de Joan Bodon, poèma botat e tornar pres apuèi per Mans de Breish e d'autres enquèra. Aqueles tèxtes siaguèron escriches pendent la cauma dels carbonièrs.
Per acabar, lo tèxte darrièr es una entre-vista facha lo 27 de julhet de 1974 per Ives Roqueta ambe mantunes ancians carbonièrs de la Sala. Aquò's lo tèxte integral que Roqueta volguèt pas brica modificar.
Fin finala, aquò's un libre que vos recomandi de legir. Cal saupre que l'occitan èra la lenga d'aqueles carbonièrs de la Sala (quitament pels poloneses o espanhòls arribats fasiá pas gaire a la Sala) e l'occitan siaguèt atanben la lenga de revendincacion pendent aquela cauma, i aviá un messatge fòrt de far passar alèra. Se pòt pensar atanben que l'occitanisme politic nasquèt a la Sala. Lo PNO (que se trachava enquèra d'aquel temps d'accions socialas) siaguèt present a la Sala e qu'en consequéncia e en reaccion, lo "dieu" Robèrt Lafont (president de l'IEO d'aquel temps) se sentiguèt cogit de far espelir lo COEA (Comitat Occitan d'Estudis e d'Accions) qu'assagèt justament de recobrar lo moviment a sa salça. Lo COEA èra lo latz politic de l'IEO d'aquel temps, emai siaguèt pas jamai tan politizat qu'aquò. Èra mai que mai per assajar d'apasimar lo PNO. Siaguèt atanben una campanha anti-PNO, e sustot anti Fontan. Dins lo libre "los carbonièrs de la Sala", Ives Roqueta (qu'èra d'aquel temps lo discípol de Lafont) confèssa justament que prenguèt part a aquela campanha e n'es tot vergonhós. Aquò's un libre atanben que tòrna sul vertadièr fracàs economic per la Sala, Aubinh, Cransac e Vivièrs. La drecha d'aquel temps (lo govèrn de De Gaulle) prepausèt mantunes plans de reconvertida (e l'esquèrra tanben apuèi) mas siaguèt a cada còp un fracàs vertadièr. E per avure passat Nadal a Cransac, vos pòdi assolidar que lo tristum e l'amarum son totjorn "vius" dins aquel bacin de la Sala. A Cransac e Aubinh, un ostal de dos es barrat ambe de panèls "ostal de vendre" a cada còp. La Descobèrta tampèt en 2001 e pas cap de plan de reconvertida capitèt de far reviscolar la Sala ... Pas enquèra, benlèu en 2008 ?
