Aquò de l'ensenhament obligatòri de l'occitan, sabi pas se seriá bon... D'unes o avètz ja mai o mens dit. Vos contarai un pauc la situacion del catalan, pensi que pòt èstre un pauc un miralh de çò que se poiriá passar.
En Catalonha e Malhòrca, l'ensenhament es mai que mai tot en catalan (valent a dire, las classas normalament se fan totas en catalan, non solament la classe de lenga catalana). Tanben la lenga es fòrça viva a la carrièra. S'ausís sovent. Doncas lo monde que parlan pas catalan comprenon que l'ensenhament del catalan se deu far, i trapan pas de problèmas: es la lenga d'aicí, doncas es besonh de l'estudiar.
Mas al País Valencian aquò càmbia. Soi estat en Alacant, la vila del sud. Ailà lo catalan s'es perdut del tot. Per la carrièra s'ausís pas brica, s'i pòdon pas trapar de tèxtes escrits en catalan nimai de panèls d'informacion. Pas res.
Mas a l'escòla i a ensenhament obligatòri del catalan.
De qué se passa, donc? Dintrèri en un bar, e i aviá una dròlla joveneta que de segur aviá estudiat lo catalan en classa, li demandèri "un cafè amb llet, per favor" (pas "un café con leche, por favor") e me comprenguèt pas. Soi segur qu'una persona qu'a estudiat lo catalan o pòt comprene. O li tornèri dire. Me comprenguèt pas... Un còp de mai, e pas. Faguèri de simbòls amb las mans; tanpauc. Per ieu foguèt plan estonant e me calguèt comprene que me poiriá aver comprés, de segur! Mas o volguèt pas. Es aquò: non o volguèt pas. Aquò es general.
Parlèri sus l'ensenhament del catalan a l'escòla amb de monde d'ailà (d'amics i demòran) e agachèri per forums d'internet, e bon, vesi que çò que se passa es que lo monde se sentisson embestiats pel catalan: "benlèu lo catalan es la lenga que se parlava aicí i a d'ans, mas los tempses càmbian, a jorn de uèi se parla pas, n'es pas pus la nòstra lenga, alara la volèm pas estudiar! Vòli pas estudiar las lengas que servisson pas a res", aquò dison.
En Catalonha e Malhòrca la lenga es mai que mai viva, i demòra encara. La diferéncia es qu'en Alacant s'i fa pas qu'una classa en catalan e las autras son en castelhan, e lo catalan ailà es mòrt (tuat).
Donc vaicí la tòca de la question. Conessi aquesta situacion, es trista, pòdi pas comprene per de qué lo monde pensan aquò, mas es aital. Alacant es pas luènh d'Occitània e amb l'occitan se poiriá passar quicòm parièr.
D'un costat, aquò anariá plan per que lo monde que voldriá aprene l'occitan (que n'i auriá fòrça, de segur) lo poguèsse aprene.
Mas tanben de monde aurián pas que mesprètz per l'occitan coma s'es passat en Alacant. Es pas de bon comprene, mas es aital.
Nos cal pensar... Una causa compensariá l'autra? Seriá bon aquò per la nòstra lenga? Volèm ganhar d'amics e tanben un fum d'enemics?
Soi pas nascut en Occitània, çaquelà me sentissi occitan, e vòli pas que degun se sentisca embestiat per aquesta lenga.
Pel moment, malurosament, pensi se pòt pas far d'ensenhament obligatòri d'occitan. Es mon opinion, m'estimariái mai qu'aquò foguèsse mai aisit, mas se pòt pas far a la lèsta perque seriá marrit per la lenga.
D'en primièr cal far tornar l'occitan quicòm polit per totes. Seriá bon de prepausar de jòcs als mainatges en occitan, cançons infantilas... Seriá amusant per eles! Mas, n'i a de professors qu'o voldrián far?
Doncas a mon vejaire, caldriá trapar un biais per raprochar l'occitan gratis per totòm qu'o voldriá. Quand lo monde pòt causir çò que vòl, tot vira redond. Quand es impausat, agrada pas. Las escòlas poirián faire classas optativas d'occitan, pas als pus pichons, mas als joves, quand aurián ja coneissuda l'istòria d'Occitània, en classa. Aquestes joves benlèu l'aprendrián e voldrián dintrar dins aquesta cultura, que seriá la seuna! Seriá pas obligat, seriá optatiu, e d'aqueste biais degun se sentiriá pas embestiat.
E òc, aquò deuriá èstre aital dins TOTAS las escòlas d'Occitània, sens de problèmas per degun.
Quan d'unes estudiaràn l'occitan, benlèu los autres s'i mainaràn mai e començaràn s'i interessar. Cal trabalhar al pichòt pas mas sens relambi.
Pensi que ser pòt far.
Ai! Veni d'escriure un comentari longanàs O_o
Accueil
