Accueil
Mai 68, en i pensent la darrièira Revolucien mondiala, a daissatdins l’imaginari colectiu un miti tenace: d’unei l’i vián una batèsta pichòta borgèsa contra l’Òrdre, e una remèsa en questien daudich Òrdre, un triomfe de l’anarquia fàcia ai valors moralament « normalas ».
Quand si pensa a Mai 68 si vei una batèsta ranjada entre d’un caire d’estudiants fòles e violents, e d’ un autro l’ Estat, representat per lei CRS.
Si fantasma la Nuit des barricades dau 10, emé seis eroics combattants de la libertat fàcia ai valorós combattants de l’òrdre, emé lei voaturas renversadas, lei blessats, etc…
Aquí per l’ image d’Épinal.
A l’ora dau sarkozisme triomfant e a mesura que lo temps passa per nos portar fatalament au mes de mai de 2008, alara que lei medias preparan sei reportagis, emé vò sensa parti pris, s’auve de còps que l’a –de mens e mens es verai per lei temps que corran- lo discors dau president de la République,que nos ditz vòuguer n’acabar emé l’eiretagi de Mai.
Mai, fin finala, sensa Mai 68, de que ne sariá dau monde d’ara?
Renaud cantava en 1975 que lei francés si ramentavan au mes de mai de la sang qu’aviá rajat, mai qu’èu li aviá vist sonque de « moutons/ effrayés par la liberté/ s’en allant voter par millions/ pour l’ordre et la sécurité ».
En aquò nostro cantaire –once upon a time- enervant si trompa, e tot en estent d’acòrdi emé lo reste de son prepaus dins Hexagone, son quatrenc si dèu temporisar.
Es verai qu’ais eleiciens legislativas de junh, a caud, lo camp gaullista aviá ganhat, mai èra per si fa mielhs desavoar en 1969 e levar Charles de Gaulle dau povoar, coma si leis eveniments de Mai avián més de temps a prèner sa plaça dins l’inconscient colectiu.
Lei caumas, lei riòtas de Mai èran motivadas per de vòlontats libertarias, una vòlontat d’emancipacien de la joinèssa a rapòrt d’un òrdre morau pesug, d’una societat tròp trancada, e leis actors de Mai, fasiá
longtemps que maduravan sei motivaciens, chascun de son costat.
Mai es aprèp qu’aquesto vent s’espandèt a la societat tota.
E pas sonqu’en França. En generau an tendància a considerar Mai 68 coma un problèma franco-francés, mai fau ben veire ce que si desbanava au defòra dei frontièras, èra un moviment generalisat, l’annada 1968 sembla vuèi, per nòstreis uèlhs de vintenaires, coma una annada cavilha entre l’avans e lo present.
Es dins lei domènis artistics que l’avans Mai si fèt sentir d’en primier. Commençava de si faire de cavas
qu’espetavan lei convenciens, en França cèrtas emé la Nouvelle Vague, lei Godard, Rivette, emé sei films nòus, perqué pas provocants, À bout de souffle, La Chinoise, La religieuse (censurat a
l’epòca), mai tanben a l’estrangier emé un tipe coma Stanley Kubrick (qu’es verai que fasiá longtemps
qu’èra iconoclasta, son film pacifista Les sentiers de la gloire datava de la fin deis annadas 50), emé son Dr. Folamour.
E puèi la musica : en França Brassens (interdit d’antenne emé son Gorille) mai Bob Dylan, Joan Baez, lei
Rolling Stones (mai que lei quatre de Liverpool) avián un costat contestatari per leis uns, irreverenciós per d’autrei…
Aquestei messagis son passats e an marcats lei que devián marcar, e si pòu bensai dire 40 ans plus tard que lo contexte de mondializacien naissènta (dont si pòu pas desseparar, a l’encòp causa e consequència l’un de l’autro) a renduts obligatòris leis eveniments de Mai 68.
E lo monde modèrna que si dessenhava, monte gràcias en la tecnologia si poviá viajar d’en pertot dins lo mond e rescontrar l’enemic d’aièr, si poviá sonqu’en alucant lo pòsto de tele veire… ce que l’Estat voliá ben mostrar, mai quand mesme un pauc aprèner sus lo defòra, monte si poviá escotar lei musicas d’en pertot, aquèu monde si poviá plus acontentar deis encastres de lo d’avans.
Que faliá bensai una evolucien dins la faiçon de considerar lei rapòrts umans, entre joineis e vielhs, entre òmes e frèmas, entre ex-colonisats e ex-imperialistas, entre leis homo- e heterossexuaus tanben.
Faliá bensai perque pas un autro biais de parlar ai joinei generaciens, politizadas, independentas (lo Parti Communiste Français n’es un bèu eisemple, justament, qu’aviá sei joinei dicidents au mens desempuèi l’entervencien sovietica en Ongria), de joines que suivián plus bestiament, mai que
prenián la paraula, que contestavan de còps violament seis cambaradas « vielhs ».
La societat evoluava, ajudada per sei modèlas, e seis eleits (poletics) va volián pas veire.
Leis ovriers premier, suivits per de joineis estudiants idealistas (auto-proclamats proletarians), suivits per d’estudiants tot autant idealistas mai mens proletarians (basta de veire sei revendicaciens, bensai ninòias per nautrei en 2008 -anar dins leis cambras dei filhas a l’internat entre autreis eisemples -que son vuèi normalas, perqué pas naturalas, mai inconcevablas a l’epòca), fèran caumas e riòtas en Mai, mai la Revolucien venguèt aprèp, silenciosa, latènta.
Ce qu’aviá commençat avans Mai 68 si veguèt aprèp ; lo carcan morau, perqué pas religiós tombèt oficialament, e de moviments diverses coma lei moviments feministas, lei moviments omosessuaus etc… si poguèran desenvolopar.
L’accès a la contracecien, la legalizacien de l’avortament, l’evolucien de la plaça de la frèma dins la societat, emai siguèsse pas encara perfiècha 40 ans aprèp, ne son d’unei consequèncias.
Leis irreverèncias de George Clinton e Funkadelic, dei Dead Kennedys vò dei Sex Pistols, lo fach d’enfin auvir parlar de sexe, de dròga, de ne decompleissar la pratica e l’evocacien, ne son tanben d’unei consequèncias.
E puèi, lo revival culturau occitan deis annadas 70 es una cosequència tanben d’aquesto contexte de
proto-mondializacien e de Mai 68. Una de seis ilustraciens directa n’es lo recuèlh de poesias de Ròtland Pecot Avèm decidit d’aver rason, en 1969, dins son discors mai que dins sa fòrma (qu’es pas sensa evocar lei surrealistas dei temps passats) per eisemple.
Mai es plus tard que sará mai flagrant : sensa lo folk american e sa difusien de massa, es que Claudi Martí (que regrèta dins Òme d’oc que leis occitanistas de l’epòca –dont èra- agèssan pas ensajats de si ragantar mai au moviment obrièr de 1968 a Decazeville, plus lèu que de s’interessar a ce que si passava au luènh vò a de questiens mai intelettualas, doncas mai astrachas) auriá cantat coma l’ a fach ?
Es que lei dau Teatre de la Carrièira aurián pogut eisistir ?
Es que fin finala la questien occitana s’ auriá pogut sortir dei clichés folcloristas, e permetre per eisemple a una banda de Marsilha de mesclar son patois a la musica de Bob Marley, figura revolucionaria accessibla ais eiretiers de 68 de son caire ?
Mai 68 a agut de consequèncias positivas, d’autrei negativas.
Nos a permés de prèner de distància emé lei cavas, de remetre en questien leis imperialismes, mai a rendut normau lo cinisme e la contradiccien d’un monde perdut entre la consommacien de massa e d’ideologias poleticas mai radicalas.
De la paur de l’emancipacien dei populaciens son vengudas lei mèsas en plaça dau regimi iranian (Marjane Satrapi lo sembla mostrar dins sa banda dessenhada Persepolis, vò dins lo filme que n’en venguèt) e d’autrei tot autant liberticids, tot en vient tombar lei regimis communistas leis uns aprèp leis
autrei, e mesme dins lei pais democratics leis organizaciens d'esquèrra e altermondialistas si perdan sovent dins un discors embarrat, emé seis oeillères e un sectarisme certe, en reaccien tanben a un òrdre dei cavas que permet de poguer escotar de hip hop american sus un lecteur mp3 japonés fabricat en Thaïlande, emé ai pés de cauças europencas fabricadas au Viet-Nam.
Au mens aqui si rajonhan.
Mai 68 es estat lo punt de partènça d’una revolucien mondiala, qu’ a rendudas possiblas leis evoluciens poleticas, societalas e culturalas dei 40 darrièras annadas.
La legalizacien dei radios libres en 1981 e la fin de la manmèsa de l’Estat dins aquesto domèni (e doncas la naissènça de medias audiovisuaus en lengas minorizadas) es una finalitat de Mai 68.
Lo fach d’aguer portat au second torn deis eleiciens presidencialas de 2007 una frèma coma Segolène Royal tanben.
Lo fach d’aguer portat au povoar un òme coma Nicolau Sarkozy, divorçat, remaridat, cocut, emé de manièiras que son pas sensa far pensar au premier vengut n’es una autra.
Siam toei lo produich de Mai 68, e M. Sarkozy n’es lo simbòu mai marcant, per consequent sará malaisit de ne finir emé son eiretagi…
Quand si pensa a Mai 68 si vei una batèsta ranjada entre d’un caire d’estudiants fòles e violents, e d’ un autro l’ Estat, representat per lei CRS.
Si fantasma la Nuit des barricades dau 10, emé seis eroics combattants de la libertat fàcia ai valorós combattants de l’òrdre, emé lei voaturas renversadas, lei blessats, etc…
Aquí per l’ image d’Épinal.
A l’ora dau sarkozisme triomfant e a mesura que lo temps passa per nos portar fatalament au mes de mai de 2008, alara que lei medias preparan sei reportagis, emé vò sensa parti pris, s’auve de còps que l’a –de mens e mens es verai per lei temps que corran- lo discors dau president de la République,que nos ditz vòuguer n’acabar emé l’eiretagi de Mai.
Mai, fin finala, sensa Mai 68, de que ne sariá dau monde d’ara?
Renaud cantava en 1975 que lei francés si ramentavan au mes de mai de la sang qu’aviá rajat, mai qu’èu li aviá vist sonque de « moutons/ effrayés par la liberté/ s’en allant voter par millions/ pour l’ordre et la sécurité ».
En aquò nostro cantaire –once upon a time- enervant si trompa, e tot en estent d’acòrdi emé lo reste de son prepaus dins Hexagone, son quatrenc si dèu temporisar.
Es verai qu’ais eleiciens legislativas de junh, a caud, lo camp gaullista aviá ganhat, mai èra per si fa mielhs desavoar en 1969 e levar Charles de Gaulle dau povoar, coma si leis eveniments de Mai avián més de temps a prèner sa plaça dins l’inconscient colectiu.
Lei caumas, lei riòtas de Mai èran motivadas per de vòlontats libertarias, una vòlontat d’emancipacien de la joinèssa a rapòrt d’un òrdre morau pesug, d’una societat tròp trancada, e leis actors de Mai, fasiá
longtemps que maduravan sei motivaciens, chascun de son costat.
Mai es aprèp qu’aquesto vent s’espandèt a la societat tota.
E pas sonqu’en França. En generau an tendància a considerar Mai 68 coma un problèma franco-francés, mai fau ben veire ce que si desbanava au defòra dei frontièras, èra un moviment generalisat, l’annada 1968 sembla vuèi, per nòstreis uèlhs de vintenaires, coma una annada cavilha entre l’avans e lo present.
Es dins lei domènis artistics que l’avans Mai si fèt sentir d’en primier. Commençava de si faire de cavas
qu’espetavan lei convenciens, en França cèrtas emé la Nouvelle Vague, lei Godard, Rivette, emé sei films nòus, perqué pas provocants, À bout de souffle, La Chinoise, La religieuse (censurat a
l’epòca), mai tanben a l’estrangier emé un tipe coma Stanley Kubrick (qu’es verai que fasiá longtemps
qu’èra iconoclasta, son film pacifista Les sentiers de la gloire datava de la fin deis annadas 50), emé son Dr. Folamour.
E puèi la musica : en França Brassens (interdit d’antenne emé son Gorille) mai Bob Dylan, Joan Baez, lei
Rolling Stones (mai que lei quatre de Liverpool) avián un costat contestatari per leis uns, irreverenciós per d’autrei…
Aquestei messagis son passats e an marcats lei que devián marcar, e si pòu bensai dire 40 ans plus tard que lo contexte de mondializacien naissènta (dont si pòu pas desseparar, a l’encòp causa e consequència l’un de l’autro) a renduts obligatòris leis eveniments de Mai 68.
E lo monde modèrna que si dessenhava, monte gràcias en la tecnologia si poviá viajar d’en pertot dins lo mond e rescontrar l’enemic d’aièr, si poviá sonqu’en alucant lo pòsto de tele veire… ce que l’Estat voliá ben mostrar, mai quand mesme un pauc aprèner sus lo defòra, monte si poviá escotar lei musicas d’en pertot, aquèu monde si poviá plus acontentar deis encastres de lo d’avans.
Que faliá bensai una evolucien dins la faiçon de considerar lei rapòrts umans, entre joineis e vielhs, entre òmes e frèmas, entre ex-colonisats e ex-imperialistas, entre leis homo- e heterossexuaus tanben.
Faliá bensai perque pas un autro biais de parlar ai joinei generaciens, politizadas, independentas (lo Parti Communiste Français n’es un bèu eisemple, justament, qu’aviá sei joinei dicidents au mens desempuèi l’entervencien sovietica en Ongria), de joines que suivián plus bestiament, mai que
prenián la paraula, que contestavan de còps violament seis cambaradas « vielhs ».
La societat evoluava, ajudada per sei modèlas, e seis eleits (poletics) va volián pas veire.
Leis ovriers premier, suivits per de joineis estudiants idealistas (auto-proclamats proletarians), suivits per d’estudiants tot autant idealistas mai mens proletarians (basta de veire sei revendicaciens, bensai ninòias per nautrei en 2008 -anar dins leis cambras dei filhas a l’internat entre autreis eisemples -que son vuèi normalas, perqué pas naturalas, mai inconcevablas a l’epòca), fèran caumas e riòtas en Mai, mai la Revolucien venguèt aprèp, silenciosa, latènta.
Ce qu’aviá commençat avans Mai 68 si veguèt aprèp ; lo carcan morau, perqué pas religiós tombèt oficialament, e de moviments diverses coma lei moviments feministas, lei moviments omosessuaus etc… si poguèran desenvolopar.
L’accès a la contracecien, la legalizacien de l’avortament, l’evolucien de la plaça de la frèma dins la societat, emai siguèsse pas encara perfiècha 40 ans aprèp, ne son d’unei consequèncias.
Leis irreverèncias de George Clinton e Funkadelic, dei Dead Kennedys vò dei Sex Pistols, lo fach d’enfin auvir parlar de sexe, de dròga, de ne decompleissar la pratica e l’evocacien, ne son tanben d’unei consequèncias.
E puèi, lo revival culturau occitan deis annadas 70 es una cosequència tanben d’aquesto contexte de
proto-mondializacien e de Mai 68. Una de seis ilustraciens directa n’es lo recuèlh de poesias de Ròtland Pecot Avèm decidit d’aver rason, en 1969, dins son discors mai que dins sa fòrma (qu’es pas sensa evocar lei surrealistas dei temps passats) per eisemple.
Mai es plus tard que sará mai flagrant : sensa lo folk american e sa difusien de massa, es que Claudi Martí (que regrèta dins Òme d’oc que leis occitanistas de l’epòca –dont èra- agèssan pas ensajats de si ragantar mai au moviment obrièr de 1968 a Decazeville, plus lèu que de s’interessar a ce que si passava au luènh vò a de questiens mai intelettualas, doncas mai astrachas) auriá cantat coma l’ a fach ?
Es que lei dau Teatre de la Carrièira aurián pogut eisistir ?
Es que fin finala la questien occitana s’ auriá pogut sortir dei clichés folcloristas, e permetre per eisemple a una banda de Marsilha de mesclar son patois a la musica de Bob Marley, figura revolucionaria accessibla ais eiretiers de 68 de son caire ?
Mai 68 a agut de consequèncias positivas, d’autrei negativas.
Nos a permés de prèner de distància emé lei cavas, de remetre en questien leis imperialismes, mai a rendut normau lo cinisme e la contradiccien d’un monde perdut entre la consommacien de massa e d’ideologias poleticas mai radicalas.
De la paur de l’emancipacien dei populaciens son vengudas lei mèsas en plaça dau regimi iranian (Marjane Satrapi lo sembla mostrar dins sa banda dessenhada Persepolis, vò dins lo filme que n’en venguèt) e d’autrei tot autant liberticids, tot en vient tombar lei regimis communistas leis uns aprèp leis
autrei, e mesme dins lei pais democratics leis organizaciens d'esquèrra e altermondialistas si perdan sovent dins un discors embarrat, emé seis oeillères e un sectarisme certe, en reaccien tanben a un òrdre dei cavas que permet de poguer escotar de hip hop american sus un lecteur mp3 japonés fabricat en Thaïlande, emé ai pés de cauças europencas fabricadas au Viet-Nam.
Au mens aqui si rajonhan.
Mai 68 es estat lo punt de partènça d’una revolucien mondiala, qu’ a rendudas possiblas leis evoluciens poleticas, societalas e culturalas dei 40 darrièras annadas.
La legalizacien dei radios libres en 1981 e la fin de la manmèsa de l’Estat dins aquesto domèni (e doncas la naissènça de medias audiovisuaus en lengas minorizadas) es una finalitat de Mai 68.
Lo fach d’aguer portat au second torn deis eleiciens presidencialas de 2007 una frèma coma Segolène Royal tanben.
Lo fach d’aguer portat au povoar un òme coma Nicolau Sarkozy, divorçat, remaridat, cocut, emé de manièiras que son pas sensa far pensar au premier vengut n’es una autra.
Siam toei lo produich de Mai 68, e M. Sarkozy n’es lo simbòu mai marcant, per consequent sará malaisit de ne finir emé son eiretagi…
