Vaqui un text qu'ei escrivut en pensar a l'Amassada deu Conselh Regionau d'Aquitània per la cultura occitana a la quau soi anat au mes de heurèr. Bon, que'n soi pas un gran escrivan en francés, alavetz dens ua lenga ont mon vocabulari es praube, qu'es sordeish ...
---------------------------
« Ostau de Vila » se-ditz la votz deu tram. En frencès, segur. Sortissi de la rame per m’en anar de cap a l’ostau deu Danís. Ben tè, qu’es aqui, pitat au ràs de la linha, dab lo Renò. « Adishatz ! » Que’s botam en camin tà l’Ostau de Region. Que’n sabem pas tròp perque i anem, pr’amor qu’em pas hèra arrepresentatiu de l’Occitania. Que i aura sonque Mos e Dauna, seram coma peu dins la sopa. Qu’entram dens lo batiment moderne de veire e beton. « Bonjour, se-ditz la gojata de l’arcuelh, vous venez pour l’Amassada (prononciar lo "a", coma en castelhan...) ? C’est au deuxième étage.» Que prenem l’ascensor, e qu’arrivem dins ua sala harta de monde. Reinat Ricarèra ven nos tocar las mans. « Driiiiiiiing » Qu’es l’òra, coma au licèu, la campana apèra los gens a dintrar dens l’emicicla. Que pujam au mei naut, pr’amor qu’em sonque spectators, e non pas convidats. Que se sèitem sus cadièras. Que pensi au mon conselhèr regionau e a las dromidas qu’a hèit sus aquèras … Qu’espii la sala. Dab sonque quauquas excepcions, totas las cadièras son hartas. Aquò qu’es plan. En davant de jo, vesi quauques noms que’n me son pas desconeguts : Grosclaude, Viault, Salles-Lousteau… Lo Capdau de Region que se sèita a la tribuna. Que’s bota dens un long discor un chic demagogic, puish que balha lo micrò tà’u rector d’academia e au director de la DRAC. Puish, ven lo discor de Mos David Grosclaude, lo capdau de l’IEO nacionau. Un discor coma aqueth es un que hé diser « Que soi content d’ester aquí ! » Que parla de tot. Que ditz tot çò que los Occitans pensen. E que ditz tot aquò a la tribuna d’ua institucion republicana francèsa ! Que’n desbremba pas arren ! La volontat d’ester coneguts, d’aver medias, que sia television, radiò, pressa escrivuda, internet, la volontat d’aver reconeishança dins la vita publica, que sia dins las garas, dins las carrèras, dins los aeropòrts, suus drapèus de la region, que parla de la formacion, deu patrimòni, de la recerca. Vòlen que tots los Aquitans puishan diser « La mia region qu’es occitana tanben !»
Pauc a pauc, tot lo monde se presentan. De que ? Joan Ganhaire qu’es ací ? Lo Joan Ganhaire ! Lo quite qu’a escrivut Lo viatge aquitan ! Qu’es lo conselhèr generau deu canton de Brantòsme en Peirigòrd ! E ací, qu’es Sergí Jovaloyes, e ací, Eric Rei-Bèthvéder ! Mes, ont soi ? Me soi trompat, que dèu estar l’amassada deus escrivans gascons e lemosins !
Ensajatz de’m comprener : quitement se hasi de l’occitan desempuish cinc o sheis annadas, uèi qu’es lo mon purmèr dia d’occitanista ! E pensetz qu’un simple professor de francés a jà encontrat Jean d’Ormesson ? (Qu’ensaji de trobar un gran autor francés viu … :gratant: ) Pensetz qu’un joen que debuta dens la musica a jà encontrat Patrick Bruel ? (Tots los bons son mòrt o que ? ) Jo, que soi a quauquas cadièras lo Joan-Francés Tisnèr (Manufacturas Verbalas, Verd e Blu, Subert Albert) !
Ara, dab los quate o cinc mes de recul, que’m disi que n’aurei pas aimat estar a la plaça deus responsables francés pr’amor quan hasen ua amassada sus la cultura francèsa, qu’an a parlar dab los encargats de comunicacion de la SACEM, de l’academia francèsa, deus sindicats d’intermitents deu spectacle e patin e cofin, mes que’n parlan pas directament dab los que hasen la cultura. Ací, dens la cultura occitana, que deven discutir dab los que hasen la literatura, la musica, la dança, en un mòt, la vita occitana.
Un professor de francés, o un petit escrivan francés, lo mei que poden har, qu’es ua animacion dens un licèu o dens ua MJC, mes nos autes, occitanistas, dab ua grana volontat e força tribalh, podem cambiar las causas !
---------------------------
« Ostau de Vila » se-ditz la votz deu tram. En frencès, segur. Sortissi de la rame per m’en anar de cap a l’ostau deu Danís. Ben tè, qu’es aqui, pitat au ràs de la linha, dab lo Renò. « Adishatz ! » Que’s botam en camin tà l’Ostau de Region. Que’n sabem pas tròp perque i anem, pr’amor qu’em pas hèra arrepresentatiu de l’Occitania. Que i aura sonque Mos e Dauna, seram coma peu dins la sopa. Qu’entram dens lo batiment moderne de veire e beton. « Bonjour, se-ditz la gojata de l’arcuelh, vous venez pour l’Amassada (prononciar lo "a", coma en castelhan...) ? C’est au deuxième étage.» Que prenem l’ascensor, e qu’arrivem dins ua sala harta de monde. Reinat Ricarèra ven nos tocar las mans. « Driiiiiiiing » Qu’es l’òra, coma au licèu, la campana apèra los gens a dintrar dens l’emicicla. Que pujam au mei naut, pr’amor qu’em sonque spectators, e non pas convidats. Que se sèitem sus cadièras. Que pensi au mon conselhèr regionau e a las dromidas qu’a hèit sus aquèras … Qu’espii la sala. Dab sonque quauquas excepcions, totas las cadièras son hartas. Aquò qu’es plan. En davant de jo, vesi quauques noms que’n me son pas desconeguts : Grosclaude, Viault, Salles-Lousteau… Lo Capdau de Region que se sèita a la tribuna. Que’s bota dens un long discor un chic demagogic, puish que balha lo micrò tà’u rector d’academia e au director de la DRAC. Puish, ven lo discor de Mos David Grosclaude, lo capdau de l’IEO nacionau. Un discor coma aqueth es un que hé diser « Que soi content d’ester aquí ! » Que parla de tot. Que ditz tot çò que los Occitans pensen. E que ditz tot aquò a la tribuna d’ua institucion republicana francèsa ! Que’n desbremba pas arren ! La volontat d’ester coneguts, d’aver medias, que sia television, radiò, pressa escrivuda, internet, la volontat d’aver reconeishança dins la vita publica, que sia dins las garas, dins las carrèras, dins los aeropòrts, suus drapèus de la region, que parla de la formacion, deu patrimòni, de la recerca. Vòlen que tots los Aquitans puishan diser « La mia region qu’es occitana tanben !»
Pauc a pauc, tot lo monde se presentan. De que ? Joan Ganhaire qu’es ací ? Lo Joan Ganhaire ! Lo quite qu’a escrivut Lo viatge aquitan ! Qu’es lo conselhèr generau deu canton de Brantòsme en Peirigòrd ! E ací, qu’es Sergí Jovaloyes, e ací, Eric Rei-Bèthvéder ! Mes, ont soi ? Me soi trompat, que dèu estar l’amassada deus escrivans gascons e lemosins !
Ensajatz de’m comprener : quitement se hasi de l’occitan desempuish cinc o sheis annadas, uèi qu’es lo mon purmèr dia d’occitanista ! E pensetz qu’un simple professor de francés a jà encontrat Jean d’Ormesson ? (Qu’ensaji de trobar un gran autor francés viu … :gratant: ) Pensetz qu’un joen que debuta dens la musica a jà encontrat Patrick Bruel ? (Tots los bons son mòrt o que ? ) Jo, que soi a quauquas cadièras lo Joan-Francés Tisnèr (Manufacturas Verbalas, Verd e Blu, Subert Albert) !
Ara, dab los quate o cinc mes de recul, que’m disi que n’aurei pas aimat estar a la plaça deus responsables francés pr’amor quan hasen ua amassada sus la cultura francèsa, qu’an a parlar dab los encargats de comunicacion de la SACEM, de l’academia francèsa, deus sindicats d’intermitents deu spectacle e patin e cofin, mes que’n parlan pas directament dab los que hasen la cultura. Ací, dens la cultura occitana, que deven discutir dab los que hasen la literatura, la musica, la dança, en un mòt, la vita occitana.
Un professor de francés, o un petit escrivan francés, lo mei que poden har, qu’es ua animacion dens un licèu o dens ua MJC, mes nos autes, occitanistas, dab ua grana volontat e força tribalh, podem cambiar las causas !